________________
૧૬૦
કબીર વાણું.
(પર૬) ૫૦ ૫૮ એર સમજાવહિ, ને જે આપ શરીર,
આપહિ સંશયમે પડા, શું કહે દાસ કબીર, પુસ્તક વાંચી વાંચી, બીજાઓને તે કહી સમજાવે, પણ પિતાનાં શરીરમાં શું ભરેલું છે તે કાંઈ જેતે નથી, ચાને “પોતે કોણ છે?” પરમાત્મા કયાં છે ? તે માટે પંડિતજી પોતેજ શકમંદ હોય અને તે વિષે તદન અજ્ઞાન હોય તે બીજાંઓને તે શું શિખવી શકે ?
(૫૭). ચતુરાઈ પટ પહિ, પડા સે પિંજર માંહિ ફિર પરમેશે એરકે, આપણ સમજે નહિ
તે તે પોપટની માફક બેલતાં ને મેહડાંની ચતુરાઈ કરતાં શિખે છે, પણ પિપટ માફક પાંજરામાં કેદ પડેલ અને માયાની જાળમાં ફસેલે હોય અને વળી પોતે કશું સમજ્યા વિના બીજાંઓને સમજાવ સમજાવ કરે છે.
(પર૮) હરિગુણ ગાવે હરખકે, હિરદે કપટ ન જાય;
આપન તે સમજે નહિ, એરહિ જ્ઞાન સુનાય. મેહડેથી પરમાત્માની તારીફ ઘણી ઘણી કરે, પણ હૈયાંમાંથી ક્યુટ જાય નહિ, યાને હૈયું તે મેલુંજ રાખે; એ રીતે શાસ્ત્રનાં શિખવેલાં શિક્ષણ પ્રમાણે પોતે અમલ કરે નહિ, ને બીજાંઓને શાસ્ત્ર સમજાવે.
(પર૯) ચતુરાઈ ચુલે પડે, જ્ઞાનકે જમરા ખાઓ,
ભાવ ભકિત સમજે નહિ, જાન પને જલ જાએ.
ત્યારે કબીર કહે છે કે –એવી ખાલી ચતુરાઈ ચુલે પડી જાય, ને એવાં મેહેડાંનાં જ્ઞાનને જમ આવીને ખાઈ જાય તે ભલું, જેનું મન પરમાત્મા તરફ લાગેલુંજ ન હોય તેની એવી ચતુરાઈ અને પુસ્તક જ્ઞાન શા ખપનાં? તે બળી ભષ્મ થઈ જાય તે ઠીક,
