________________
કલમનો કળાધર
અંબાલાલ , શાહ
સભાઓમાં હોદ્દાઓનું ભાગ્યે જ મન કર્યું છે. તેમણે ‘ગૂર્જર ગ્રંથરત્ન કાર્યાલય” વાળા શંભુભાઈ
તેથી અલિપ્ત રહેવાનું જ હમેશાં પસંદ કર્યું છે. સાથે જે સંબંધ બંધાયો તેમાં બીજા મિત્રો કારણ એ બાબતમાં શ્રી ધૂમકેતુ અને શ્રી જયભિખ્ખ બંનેને ભૂત છે ખરા; પરંતુ મિતભાષી તથા પ્રભાવશાળી હું સમાન કક્ષાએ મૂકું છું. એવા બાલાભાઈ દેસાઈનું ચિત્ર ક્યારેય દૂર થયું
શ્રી જ્યભિખુની પોતાની જ નિરાળી લેખનનથી. તેમણે જ્યારથી “શારદા પ્રેસ” માં કામ સંભા
શૈલી છે અને તેણે જનતાને આકર્ષણ કર્યું છે. ળ્યું ત્યારથી પ્રેસ તથા ગુર્જર ગ્રન્થરત્ન કાર્યાલય
એમણે સ્વમુખે એવું કદી કહ્યું નથી કે તેઓ પોતે સાથેનો સંબંધ વજલેપ કરવામાં એમનો ઘણે
લેખક કે વિદ્વાન છે. તેમણે બીજાઓને આવું માન ભારે હિસ્સો છે.
પ્રાપ્ત થાય, તે માટે વિચાર્યું છે, પરંતુ તેમને મારા વકીલબધુ ભાઈ શ્રી રમણીકલાલ દલાલને
જેટલું લેખન-કાર્ય રુચતું એથી વિશેષ બીજું કંઈ જ કેર્ટથી પાછા ફરતાં શારદા પ્રેસમાં એમની પાસે
ગમતું નહિ. એને કારણે તેમની આંખોને ભારે કાયમ બેઠેલા મેં જોયા છે. તેમનાં ઠીક ઠીક પુસ્તકો
નશ્યત થઈ; પરંતુ સીતાપુર જઈને આંખોનું નૂર ગૂર્જરે બહાર પાડેલાં છે, તેમાં કારણભૂત બાલાભાઈ
પુનરપિ પ્રાપ્ત કરી ઝંયા નથી. તેમણે બીજાઓની એટલે ‘જયભિખ્ખને ગણીએ તો કશું જ ખોટું નથી
આંખોની પણ ચિંતા કરી અને આખરે તેમણે જે અમદાવાદ મ્યુનિસિપાલિટીમાં હું ૧૯૪૦માં
પુણ્ય કાર્ય કર્યું તે તેમની જ્ઞાનપ્રિયતાની સાથે ઊંડે જોડાય ત્યારથી આ સંબંધ વધી ઘણે પરિપકવ ઊડે રહેલી સહદયતાને લઈ ગુજરાતની જનતાની થતો ગયો હતો. હું જ્યારે પણ શરદા પ્રેસમાં ગયે આંખોનું નર મેળવી શકાય તે સારુ પણું પ્રયત્ન કર્યા હોઉં ત્યારે મેં તેમની આસપાસ સાક્ષરો અને અને કંઈક અંશે તે ફળ્યા પણ છે. લેખકને વીંટળાયેલા જોયા છે. તેમની વિદ્યાભિરુચિ, તેમને ભાષણો કરવાનો શોખ નથી. રાષ્ટ્રીય કલાપ્રિયતા તથા જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મોના સ્વયંસેવકસંઘ તરફથી એક પ્રસંગે તેમને ભાષણ અભ્યાસની તત્પરતાથી તેમણે સર્વપ્રિયતા પ્રાપ્ત આપવા આમંત્રણ મળ્યું. તેમણે તેના કાર્યકરોને કરવા માંડી હતી.
સમજ આપી અને આખરે એમની ઇરછાને માન કેઈનીય પાસે તેમને મધ દેખાય કે તરત જ આપી ભાષણ આપ્યું ત્યારે એટલી સ્પષ્ટતા કરી તે તેના પિપાસુ અને ભિક્ષ બની જતા. પોતાને જ હતી. તેમણે હમેશાં ગૌણ સ્થાને રાખ્યા છે. તેમણે સભા- એમના ભાષણમાં અને લેખનમાં ભાગ્યે જ કશે ઓમાં જવાનો પ્રસંગ આવ્યો હશે તો તે ટાળ્યો તફાવત પડે છે. તેમની વાર્તાશેલી કે કથનશૈલીની જે હશે તે પણ તે પ્રત્યે મમતા નહતી એવું તો પ્રતિભા છે તેનાં દર્શન દરેક પ્રસંગે થાય છે જ. નહેતું જ–નથી. એક વસ્તુ સાચી છે કે એમણે આવી તેમની શૈલી સચોટ, માર્ગદર્શન કરાવતી તથા વાર્તા.