________________
જાદુગરના પણ જાદુગર
જુવાન વાચકને એના પ્રિય લેખકને નજરે જોવાનું અને સાંભળવાનું કુતૂહલ સવિશેષ હોય છે.
એ જ રીતે જુવાન લેખકને બીજા લેખકોના પરિચય
કેળવવાના અને પ્રેાત્સાહન મેળવવાના એવેા જ ઉત્સાહ હાય છે.
’૪૪ માં મારાં પ્રથમ બે પુસ્તકો પ્રગટ થયાં અને એને સાહિત્યજગત તરફથી આવકાર મળ્યા તેથી હું લેખકની નાતનેા સત્તાવાર પેાતાને સભ્ય માનતા થયા. અને '૫૦ સુધીના છ વર્ષના ગાળામાં કોઈ સભા કે સંમેલન પ્રસંગે જાણીતા ગણાતા બધા લેખકાના પરિચય કેળવવાનું ચૂકયો ન હતા. છતાં શ્રી.
જયભિખ્ખુને મળવાનું બન્યું ન હતું એટલું જ નહિ, પરંતુ એ કોઈ સભામાં જોવા સુદ્ધાં મળ્યા ન હતા !
કાઈ લેખક સાથે અંગત પરિચય કેળવાયેા ન હોય ત્યાં સુધી એમને ઘેર જઈને મળવાનું મને ખળ મળતું નથી, કારણ કે કાઈ ને એ વિક્ષેપરૂપ સાલવાના સંભવ રહેતા હોય, તેા કાઈ ની પ્રકૃતિ વિના કારણુ મળવાનું ઇચ્છતી ન હોય ઃ આથી કાઈ ને અગત ઓળખ્યા વિના પેાતાના ઉત્સાહને વશ થઇ મળવા જવામાં કેટલા વિવેક ગણાય, એ મૂંઝવણુ મને રહેતી હોય છે. તેમાંય શ્રી જયભિખ્ખુ જેવા લેખાના મિલનમાં કે સાહિત્યમાં ખાસ જતા ન હેાય અને તેનાથી અલિપ્ત રહેવાની પ્રકૃતિ ધરાવતા હોય ત્યારે એમને સામે ચાલીને વગર પરિચયે ઘેર મળવા જવામાં ઔચિત્ય ગણાય કે નહિ, તે વસવસાને કારણે તેમની સાથે ઘણા મેાડેા પરિચય થયા હતા.
ગુજરાતી સાહિત્યની અગ્રગણ્ય પેઢી ગુર્જર
શ્રી. ઈશ્વર પેટલીકર
ગ્રન્થરત્ન કાર્યાલયને આત્મીય સંબધ એના લેખકે સાથે રહેલા છે. એ કારણે શ્રી ધૂમકેતુની ષષ્ઠિપૂતિ મહોત્સવ એણે અંતરના ઉમળકાથી ઉજજ્યેા
હતા. શ્રી. જયભિખ્ખુ પણ એવા જ લેખક અને ઉપરાંત એમના પ્રકાશનની છપાઈ વ્યવસ્થા સંભાળનાર એક કાર્ષીકર એટલે એ ષષ્ઠિપૂર્તિ સમારંભથી દૂર રહી શકે શી રીતે? એમને શ્રી ધૂમકેતુ પ્રત્યે લેખક ઉપરાંત મુરબ્બી જેવા આદરભાવ અને યજમાન ગૂર્જરના એ પણ એક અંગ એટલે સમારંભના યજમાન પણ ખરા. તેથી એ પ્રસંગે તેમના પરિચયમાં આવવાનું બન્યું હતું.
આમ શ્રી જયભિખ્ખુ સાથે પરિચય ધણા મેડા થયા, પરંતુ તે પછી જોયું કે એ એકાંતવાસી ન હતા કે સમૂહથી દૂર રહેનારા પણ ન હતા. માણુસમાં જે સામાજિક પ્રાણીની પ્રકૃતિ છે તે એમનામાં પણ ઓછી ન હતી. પરંતુ ખીજામાં અને એમનામાં જે ફેર છે તે એટલા કે બીજા પેાતાની પ્રકૃતિને વશ થઈ સમાજ પાસે જતા હોય છે, જ્યારે શ્રી જયભિખ્ખુ જ્યાં બેઠા હોય છે ત્યાં સમાજ ઊભા થતા હોય છે.
અમદાવાદના ગાંધીરેાડના પાનકાર નાકા ઉપર ગુર્જરનું શારદા મુદ્રણાલય આવેલું છે, તેમાં શ્રી જયભિખ્ખુના ડાયરાના જેને અનુભવ થયેા છે તે ઉપરોક્ત કથનને ટેકો આપ્યા વિના નહિ રહે. ગુર્જરના કાર્યાલયમાં પ્રારભમાં લેખકેાને ડાયરા જામતા હતા અને તેને ચા ધર' તરીકે એ લેખકોએ પેાતાની કૃતિઓના પ્રકાશનથી જાણીતા કરેલા છે. એ ડાયરા તે પછી વિખરાઈ ગયા હતા. એના પુનર્જન્મ ગુ