________________
શ્રી જયભિખ્ખું ષષ્ટિપૂતિ સ્મરણિકા ૧૫૩
કંઈક શીલ, શૌર્ય કે સમર્પણને મૂંગે બેધ નિર્ભયતા, સાહસિકતાનું ધાર્યું કામ પાર પાડીને આપવાની જ !
જ જપવાની મનોવૃત્તિ, સદાય આશાવંત અને આવી આવી અનેક વિશેષતાઓને લીધે, એમની પ્રસન્ન રહેવાની પ્રકૃતિ, ઉદારતા, સારામાણસાઈ અને કૃતિઓ બાળકો, ઓછા ભણેલા પ્રૌઢ, સ્ત્રીઓ, એ બધા ઉપર સુવર્ણકળશ ચડાવે એવી કોઈનું પણ શિક્ષિતો કે સામાન્ય જનસમૂહ-એમ જુદી જુદી કામ કરવામાં ચંદનની જેમ ઘસાઈ છૂટવાની પર કક્ષાના વાચકોને ધ્યાનમાં રાખીને લખાયેલી હવા ગજુવૃત્તિ અને ગમે તેવા પ્રશ્નોને ઉકેલ લાવવાની છતાં, સૌ કોઈને માટે સમાન રીતે આકર્ષક અને વ્યવહારદક્ષતા જેવી શક્તિઓ અને ગુણસંપત્તિને
આદરણીય બની શકી હતી. અને તેથી શ્રી જય- લીધે એમનું વ્યક્તિત્વ વિશેષ ઉજજવળ અને આકભિખુભાઈને ખૂબ આદર અને લોકપ્રિયતા મળ્યાં ર્ષક બન્યું હતું. હતાં. સાચે જ તેઓ માતા શારદાના લાડીલા પુત્ર આવા આકર્ષક સાહિત્યસર્જન અને આવા હતા; અને એમની ચારેક દાયકાની અવિરત વિદ્યા- આકર્ષક વ્યક્તિત્વને લીધે શ્રી બાલાભાઈના મિત્રો, સાધનાને લીધે ગુજરાત ગૌરવશાળી બન્યું હતું. પ્રશંસકો અને ચાહકોનું વર્તલ ખૂબ વિશાળ બની જૈન સમાજની તો તેઓ અમૂલ્ય સંપત્તિરૂપ હતા. ગયું હતું. એમની સ્મશાનયાત્રા, એમને ત્યાં દિલાસો
શ્રી જયભિખુભાઈના વિપુલ સાહિત્યસર્જનનું આપવા માટે આવેલ વ્યક્તિઓને પ્રવાહ અને મૂલ્યાંકન કરતા પંડિતવર્ય શ્રી સુખલાલજીએ સાચું એમના કુટુંબ ઉપર જ્ઞાત-અજ્ઞાત વ્યક્તિઓ તરફથી જ કહ્યું છે કે
આવેલ સેંકડો દિલાસાપત્રો પરથી શ્રી જયભિખ્ખવીસમી સદીના ગુજરાતી સાહિત્યને ઈતિભાઈ એ કેટલી લોકચાહના મેળવી હતી તેની સાક્ષી હાસ લખનાર કેઈપણ એમના નામ કે કામની પૂરે છે. પૂરી નોંધ ન લે, તો એ ઇતિહાસ અધૂરો રહે, બાસઠ વર્ષની ઉંમર એ અત્યારે નાની ઉંમર એવી સ્થિતિ એમણે પ્રાપ્ત કરી છે. તેમની કેટલીક ગણાય. પણ અવસાનની ઉંમરનો ગજ માનવીના કૃતિઓ એવી છે, જે બહુ લોકભોગ્ય બની છે, અને હાથમાં નથી. મોટી વાત તો પોતાની સાહિત્યમાનવતાસ્પર્શી હેઈ સંકુચિત વાડાઓને ભેદે છે.” કૃતિઓ અને પિતાના સૌજન્યભર્યા જીવન દ્વારા
જેમ શ્રી જયભિખુભાઈની કલમ આકર્ષક માનવી જનજનના અંતરમાં સ્થાન મેળવી લે એ હતી, એવું જ મધુર, આકર્ષક અને તેજસ્વી એમનું જ છે; અને એવા માનવીના નામને કાળના પડછાયા વ્યક્તિત્વ હતું. એમની કલમની જેમ એમની જબાનમાં ભૂસી શકતા નથી. શ્રી. જયભિખુભાઈની કીર્તિ પણ જાણે જાદ ભર્યો હતો. એમના પરિચયમાં અમર છે, એટલે તેમાં પણ અમર છે. એમની આવનાર સૌ કોઈ એમના પ્રત્યે આકર્ષાતા. સંબંધ કૃતિઓ ચિરકાળપર્યત પોતાના સર્જકની કીર્તાિ. બાંધવાની અને નિભાવવાની એમની કુશળતા દાખલા- ગાથા સંભળાવતા રહી, અને અમે
ગાથા સંભળાવતી રહેશે. અને એમની યાદને તાજી રૂપ બની રહે એવી હતી.
રાખશે. અસાધારણ આત્મવિશ્વાસ, અડગ મનોબળ,
સ. ૨૦