________________
ઉત્તમભાઈની અંગત સંબંધો જાળવવાની દૃષ્ટિ અસાધારણ ગણાય. ટોરેન્ટ દ્વારા અઢી હજારથી ત્રણ હજાર વ્યક્તિઓને ગિફ્ટ મોકલવામાં આવતી હતી. આથી આ ભેટ ફેરિયો છાપું નાખે તેમ માણસો મારફતે જે તે વ્યક્તિને પહોંચાડવામાં આવતી હતી. આમાં ઉત્તમભાઈની પદ્ધતિ તદ્દન ભિન્ન હતી. તેઓ પહેલાં ભેટ મોકલવાની હોય, તેઓની આખી યાદી ઝીણવટભરી રીતે તૈયાર કરે, પછી એને ભેટ આપવાનું આયોજન કરે અને પછી એમાંથી રોજ બે-ત્રણ વ્યક્તિઓને ભેટ સાથે મળવા જતા હતા. એને ત્યાં જઈને એક ઘૂંટડો ચા પીએ અને પછી ભેટ આપે. પછીના દિવસે એને ફોન કરીને પૂછે પણ ખરા કે ભેટ ગમી કે નહીં ?
આ રીતે ભેટ આપવાની આ સમગ્ર પ્રક્રિયામાં એમણે આત્મીયતાનો સ્પર્શ આણ્યો. માણસો દ્વારા મોકલાતી ત્રણસો રૂપિયાની કિંમત ધરાવતી ભેટની કિંમત આત્મીય સ્પર્શના અભાવે ત્રીસ રૂપિયાની થઈ જતી ! જ્યારે ઉત્તમભાઈ ત્રણસોની ભેટ ત્રણ હજારની કરી દેતા હતા. એમના જ અધિકારીઓ આવી ભેટ મોકલતા ત્યારે એમ માનતા હતા કે અમારી પાસે સમય છે જ ક્યાં ? પરંતુ ઉત્તમભાઈએ બતાવી આપ્યું કે યોગ્ય આયોજનથી સમય કાઢીને આ કામ કરવામાં આવે તો કશું મુશ્કેલ નથી. વળી ભેટ પણ ટોરેન્ટ ફાર્માસ્યુટિકલના નામથી મોકલાવતા નહીં, કિંતુ શ્રી યુ. એન. મહેતા અને શારદાબહેન મહેતાના નામથી મોકલતા હતા. આ ભેટમાં ડાયરી, પતંગ, ફટાકડા, ચાંદીની ચીજવસ્તુ કે કૅલેન્ડર આપતા હતા અને તેય પોતાની મૌલિક પદ્ધતિ અને વિરલ આત્મીયતાથી. | ઉત્તમભાઈ જેમ ભેટ આપતી વખતે આત્મીયતા દાખવતા હતા તે જ રીતે કોઈ સંસ્થાને વિજ્ઞાપન (એડવર્ટાઇઝ) આપવાની એમની રીત વિશિષ્ટ હતી. સામાન્ય રીતે વ્યક્તિ જેમ ઉચ્ચ સ્થિતિએ પહોંચે તેમ એનામાં થોડો ઘમંડ આવી જતો હોય છે, આથી કોઈ વિજ્ઞાપન લેવા આવે તો બીજા લોકો કોઈ માગણને આપતા હોય તેમ જાહેરખબર આપી દેતા હોય છે, જ્યારે ઉત્તમભાઈ ગમે તેટલું કામ હોય તો પણ એ વ્યક્તિને બોલાવે, એની સંસ્થા અંગે પૂરી માહિતી મેળવે, એને ચા પણ પિવડાવે અને પછી જેટલા રૂપિયાની જાહેરખબર આપવી હોય તેટલાની આપે. આથી જાહેરખબર લેનારનો સહેજે સ્વમાનભંગ ન થાય. વળી એની સંસ્થામાં ઉત્તમભાઈ ઊંડો રસ લે છે, તેવી પ્રતીતિ થતી. કોઈ ભિખારીને ટુકડો આપતા હોય એ રીતે વિજ્ઞાપન આપી એવો ભાવ લેનારને થાય નહીં. આથી લેનારના વ્યક્તિત્વને એના ગૌરવને કે એના ચિત્તને સહેજે ક્ષોભ થતો નહીં.
172