________________
'कबीरा कूता राम का, मोतिया मेरा नाउं।
गले राम की जेवरी, जित रवींचे तित जाउं ।।" કબીર રામનો કૂતરો છે, મોતી' મારું નામ છે. મારા ગળામાં રામની, એમના પ્રેમની, દોરી બંધાયેલી છે. એ મને જ્યાં ખેંચીને લઈ જાય છે ત્યાં હું ચાલ્યો જાઉ છું.
શરણાગત મુકત પુરુષની ભક્તિનો આદર્શ જેવો શ્વાનના હૃદયમાં સ્થપાયેલો જોવા મળે છે, તેવો બીજે કયાંય સંભવ નથી.
સત્ય, અહિંસા અને પ્રેમની શક્તિ અપાર હોય છે. સર્વ મહાત્માઓ આની સિદ્ધિ પ્રાપ્ત કરવા માટે જ સાધના કરતા હોય છે. જેમને આ સિદ્ધિ પ્રાપ્ત થઈ જાય છે તે "જિન” બની જાય છે, ઇન્દ્રિયાતીત "ભગવાન” બની જાય છે, સમગ્ર વિશ્વને એ પવિત્ર અને પાવન બનાવી દે છે. જૈન મહાત્માઓએ પણ આ ક્ષેત્રોમાં અદ્ભુત સિદ્ધિ પ્રાપ્ત કરી. આ જ સિદ્ધિની પ્રાપ્તિ પછી અર્જુને ભગવાન શ્રીકૃષ્ણને કહ્યું હતું- નો મોદક સ્મૃતિર્તથા વસ્ત્રાપાત્સુરેશ્વર - હે દેવોના દેવ ! તમારી કૃપાથી જ મારું અજ્ઞાન દૂર થઈ ગયું. મને પોતાના અનંત સ્વરૂપનું સ્મરણ પ્રાપ્ત થઈ ગયું.
ટોલિયાજીએ પોતાની સાધનાના આ પથ પર એવા જૈન મહાત્માઓની ચર્ચા કરી છે, જેમનામાં વિશ્વમૈત્રી સ્થાપિત થઈ ચૂકી હતી, જે સમગ્ર વિશ્વને પ્રેમમય અને પવિત્ર બનાવી શકતા હતા.... આવા મહાત્માઓના સ્મરણ માત્રથી મન પવિત્ર બની જાય છે. આ પાવન સ્મૃતિને શાશ્વત ધારામાં સ્થાપિત કરવાને માટે એ પ્રાતઃ સ્મરણીય આત્માઓના જીવનને અક્ષરબ્રહ્મને અર્પિત કરી ગ્રંથનું રૂપ આપવામાં આવે છે. ટોલિયાજીનો આ સફળ પ્રયાસ અનુશીલન કરનારાઓના મનને નિર્મળ બનાવવાની શકિત ધરાવે છે. આ ગ્રંથને અનંત પ્રણામ.
- ડૉ.રામનિરંજન પાંડેય
ભૂતપૂર્વ હિન્દી વિભાગાધ્યક્ષ, ઉસ્માનિયા વિશ્વવિદ્યાલય, હૈદ્રાબાદ, પ્રણેતા, સરસ્વતી વિદ્યાપીઠ સંકુલ, આંધ્રપ્રદેશ, હૈદ્રાબાદ (દક્ષિણ).
