________________
तमे विरोधिविषयिता ईडी छे तो भेभ वह्निव्याप्यधूमवान् हृदः निश्चय अर्थात् हूदो वह्निव्याप्यधूमवान् वह्निव्याप्यधूमवाप्यवांश्च निश्चय निस्तसाध्यहेतुवैशिष्ट्या वगाडि छे ते हृदो वह्निव्याप्य( धूम )वान् वह्निव्याप्य ( धूम ) व्याप्यवांश्च हृदो વક્ષ્યમાવવાન્ એવો આહાર્યનિશ્ચય પણ નિરૂક્તસાધ્યàતુવૈશિષ્ટયાવગાહિ તો છે જ. હવે આમાં તો વજ્યભાવવહૃદવિષયિતા વૃત્તિ જ બની જાય છે. આમ થતાં વન્દ્ગભાવવહૃદવિષયિતામાં અતિવ્યાપ્તિ સંભવતી જ નથી. એટલે તેના નિરાસ માટે કરેલું શેષનું ઉપાદાન નિરર્થક જાય જ છે.
गादाधरी : वह्निमान्वह्निव्याप्यवांश्च हृदो वह्न्न्यभाववानित्येतादृशाहार्य्यसाध्यादिवैशिष्ट्यनिश्चये हृदो वह्निमानित्यादिस्थलीयबाधादिविषयितायाः सत्त्वेनासम्भवप्रसङ्गाच्च ।
वणी ह्रदो वह्निमान् धूमात् से ४भ धूमवह्निसाध्य-हेतुवैशिष्ट्यावगाहिनिश्चय छे तेभ वह्निमान् वह्निव्याप्यधूमवांश्च हृदः वह्न्न्यभाववान् आहार्यनिश्चयमां पा નિરૂક્તસાધ્ય હેતુવૈશિષ્ટ્યાવગાહિત્વ છે જ અને એમાં તો વન્યભાવવહૂદ વિષયિતા વૃત્તિ જ છે એટલે હવે વન્યભાવવહૃદમાં પણ લક્ષણ ન જાય આમ સર્વત્ર લક્ષણ ન જતાં અસંભવ દોષ આવીને ઊભો રહે.
गादाधरी : वहन्यादिरूपधम्मितावच्छेदकानवच्छिन्नवह्न्यभावादिविशेषितहूदादिनिरूपितविषयितायाः साध्यादिनिश्चयावृत्तित्वेऽपि घटादिनिरूपिताया अपि दोषविशेषावच्छिन्नाया विषयितायाः साध्यादिनिश्चयावृत्तितया घटादावुदासीनेऽतिव्याप्तिवारणाय यादृशविशिष्टविषयितासामान्यं तादृशनिश्चयावृत्ति तादृशविशिष्टनिरूपितविषयिताया एव विरोधिविषयितेत्यनेन विवक्षणीयतया अप्रतीकारात् ।
યત્તુ - ના, અમે કહીશું કે વહ્રિવિયિતાનરૂપિતવન્યભાવવિષયિતાનિરૂપિતÇદવિષયિતા ભલે ઉક્ત આહાર્યનિશ્ચયમાં વૃત્તિ છે. પણ કેવળ વર્જ્યભાવવિષયિતાનિરૂપિત હૃદવિષયિતા તો અવૃત્તિ જ છે ને ? તેથી અસંભવનો પ્રસંગ
सामान्य निरुक्ति • ( २०८ )
