________________
અતિચાર. ૬-૭-૮ સૂત્ર. અર્થ ને તંદુભય એટલે તે બંને વાનાં અશુદ્ધ બોલવા તે છઠ્ઠો, સાતમો ને આઠમો અતિચાર.
આ પ્રમાણે આઠ અતિચાર કહ્યા પછી પ્રસંગોપાત્ત જ્ઞાનાચારને લગતા જ જે જે દોષો લગાડવામાં આવ્યા હોય તે કહે છે. ભણીને વિસાય એટલે ભણીને ભૂલી જવું, તે પણ અતિચાર દોષ છે, તે ભણેલ વસ્તુ પ્રત્યેનો અનાદર સૂચવે છે, આદરવાળી વસ્તુ ભૂલાતી નથી. ત્યારપછી સાધુને ધર્મે કાજો અણઉદ્ધર્યો, ડાંડો અણપડિલેહ્યું, વસતિ અણશોથે, અણપવેસે, અસઝાય અણઝાયમાં દશવૈકાલિકાદિ ભણવું તે અતિચાર છે. યોગવહન કરીને સૂત્રાભ્યાસ કરનારે એ બધાં વાનાં કર્યા પછી જ સૂત્ર ભણાય છે. કાજો કાઢી, વિધિપૂર્વક પરઠવી, ડાંડાની પડિલેહણા કરી, વસતિ - આજુબાજુની અમુક (૧૦૦) હસ્તપ્રમાણ ભૂમિ શોધી – તેમાં કાંઈ અપવિત્ર વસ્તુ - લોહી, અસ્થિ, પંચેન્દ્રિયનું મૃતક વિગેરે પડેલ નથી તેની તપાસ કરીને, અશુચિ હોય તો તેનું નિવારણ કરીને પછી ભણવું જોઈએ; તેમ ન કર્યું અર્થાત્ અસ્વાધ્યાય જેવી કે અનધ્યાય જેવી સ્થિતિમાં તેવે વખતે ભણ્યો તેથી અતિચાર લાગ્યો હોય તે.
શ્રાવકને ધર્મે ઉપધાન કહેતાં જે જે ક્રિયા કરવાની હોય તે કર્યા વિના વાચના લે તો દોષ લાગે, તેમજ અસ્વાધ્યાય કે અનધ્યાયવાળી સ્થિતિમાં કે તેવા કાળમાં ભણી શકાય નહીં,
