________________
તદુભયપૂર્વક ભણવું ૬-૭-૮. આ આઠ જ્ઞાનાચાર સંબંધી આચાર (ભેદ) છે.
હવે ઉપર જણાવેલા આચારપૂર્વક ન ભણતાં તેથી વિરુદ્ધ વર્તન કર્યું હોય તે અતિચાર રૂપે દર્શાવે છે. ૧. જ્ઞાન યોગ્ય કાળે ન ભણ્યો, પણ અકાળે ભણ્યો તે પ્રથમ અતિચાર. ૨. ભણાવનાર - માસ્તર, પંડિત, ગુરુ વિગેરે જે હોય તેનો વિનય કર્યા વિના, મુનિ હોય તો ખમાસમણાદિવડે વંદના કર્યા વિના, શ્રાવક હોય તો પ્રણામાદિવડે વિનય કર્યા વિના ભણ્યો એ બીજો અતિચાર. ૩. ભણાવનાર પ્રત્યેના બહુમાન વિના ભણ્યો. હૃદયનો પ્રેમ તે બહુમાન કહેવાય છે. એવા બહુમાન સાથે ભણવું જોઈએ. તે વિના ભણ્યો એ ત્રીજો અતિચાર. ૪. મુનિ માટે યોગ વહ્યા વિના અને શ્રાવક માટે ઉપધાન વહ્યા વિના ભણ્યો (જે જે સૂત્રોના યોગ વહેવાનું વિધાન છે તે વહ્યા વિના તેમજ જે જે આવશ્યકનાં સૂત્રો નવકાર વિગેરેનાં ઉપધાન શ્રાવકે વહેવાનું કહ્યું છે તે વહ્યાં વિના ભણવું) તે ચોથો અતિચાર. ૫. જેની પાસે પોતે ભણેલ હોય તેનું નામ ન લેતાં બીજા વિશેષ વિદ્વાનનું નામ લેવું કે જેથી પોતાનું મહત્ત્વ વધે તે ગુરુનો નિહૂનવ કર્યો કહેવાય, તેમ કરવું તે પાંચમો
૧. ઉપધાન વહ્યા અગાઉ તે તે સૂત્રો શીખાય છે, પણ પછી જેમ મંત્રનું આરાધન તેના કલ્પાનુસાર કરવું પડે છે તેમ ઉપધાન વહીને તે સૂત્ર ભણવાભણાવવાની યોગ્યતા મેળવવાની છે.
