________________
પર્યુષણપર્વમહાભ્ય
47 ------------------- વૈશ્યને ત્યાં પારણા માટે પધાર્યા. સિદ્ધાર્થે ભક્તિથી વંદન કરીને પારણું કરાવ્યું. ત્યાં એક વૈદ્ય બેઠો હતો તે પણ પ્રભુને જોઈને પ્રભાવિત થયો પણ તેને પ્રભુના ચહેરા પર અસુખ જેવું જણાયું એટલે મિત્રને વાત કરી. મિત્રે કહ્યું તું બરાબર તપાસ કર. વૈદ્ય પ્રભુનું શરીર નિહાળ્યું. એટલે ખ્યાલ આવ્યો કે તેમના કાનમાં તીક્ષ્ણ શૂળ ભોંકી દેવામાં આવ્યા હતા. તે બંને કંઈ વિચારે તે પહેલાં પ્રભુ તો નિરપેક્ષ ભાવે ત્યાંથી ઉદ્યાન તરફ ચાલતા જઈને ધ્યાનમાં પ્રવૃત્ત થયા. પુણ્યવંતા બંને મિત્રો યોગ્ય ઔષધિ લઈને ઉદ્યાનમાં પહોંચ્યા અને અમુક પ્રકારના તેલ વગેરે નાખ્યા પછી વૈદ્ય સાણસીથી ઊંડી ઊતરેલી શૂળોને મહામહેનતે ખેંચી નાખી. શરીરં પ્રત્યે નિરપેક્ષ તેવા પ્રભુનો દેહ પણ આ જૂરતા પ્રત્યે એક ચીસ પાડી ઊઠ્યો. ભગવાનને ઘોર ઉપસર્ગ ઘણા થયા તેમાં શૂળનો ઉપસર્ગ અતિકષ્ટદાયક હતો. તે પછી ઉપસર્ગોનો અંત આવ્યો.
દીક્ષાકાળ પછી બાર વર્ષ અને સાડા છ માસ વ્યતીત થયે ભગવાન મહાવીરને કેવળજ્ઞાન થયું અને પ્રભુ પરમાત્માપદને પામ્યા. કેવળજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ વડે પ્રભુ અહત થયા. પ્રભુ તો નિસ્પૃહ છે પણ પુણ્યકર્મનો ઉદય તેઓ ટાળી શકતા નથી, વળી પુણ્યમાં રોકાતા પણ નથી. તેમનો પૂર્ણજ્ઞાનાતિશય એવો પ્રબળ હોય છે કે તેમને જગતમાં કોઈ પ્રતિબંધ થતો નથી. તેઓ સર્વથા અપ્રતિબદ્ધ હોય છે. જગતમાં શ્રી તીર્થંકર બનનારા આત્માઓનું વ્યક્તિત્વ અદ્ભુત, અસાધારણ અને અજોડ કોટિનું હોય છે. જગતના જીવમાત્ર પ્રત્યેની તેમના હૈયામાં વહેતી અપાર કરુણા તેમને “તીર્થંકર'ના સર્વોચ્ચ પદ સુધી પહોંચાડી દે છે.
વિ.સં. પૂર્વે ૫૦૦ વર્ષે વૈશાખ સુદી ૧૧ના દિવસે ભારતવર્ષના એ સમયના અગિયાર મહાપંડિતોએ એમના શિષ્યો સહિત કુલ ૪૪૧૧ પુણ્યાત્માઓએ ભગવાન મહાવીરના ચરણે પોતાની જાતને સમર્પિત કરી. એ સમયના અગિયાર મહાપંડિતો સાથે ભગવાન મહાવીરે કરેલા વાર્તાલાપ ગણધરવાદના નામે પ્રસિદ્ધ છે.