________________
46
પર્યુષણપર્વ મહાભ્ય છે તો જો કોઈ અતિથિ આવે તો પ્રથમ તેને જમાડીને જમું અને પુણ્યયોગ્ય જુઓ ! પ્રભુનું આગમન ! ચંદના કહે છે, “હે પ્રભુ આજે મારા ધનભાગ્ય હીણું છે. એટલે ઉચિત ભોજન આપી શકતી નથી. છતાં આ બાકળા ગ્રહણ કરીને મને ઉપકારી બનાવો” તપસ્વી પ્રભુએ ચંદના પ્રત્યે અમદષ્ટિથી જોયું. તેમનો માનસપટ અભિગ્રહ માટે જે સંકેત અંકિત થયો હતો તે પૂર્ણ થયેલો જાણી પ્રભુએ પોતાના હાથ ચંદના સામે પ્રસાર્યા. પ્રભુને પારણું થયું સત્ય પાત્ર અને સત પુરુષનો યોગ થતાં જ તે જ સમયે ચંદના પગની જંજીરોથી મુક્ત થઈ અને વાળ પણ આવી ગયા અને પરિભ્રમણની મુક્તિનું બીજ પણ પામી ગઈ. તે સમયે જ ચંદના રાજકન્યા વસુમતી છે તેવો ઘટસ્ફોટ પણ થયો. રાજા કહે છે હવે ચંદના મહેલમાં રહેશે પણ ચંદનાએ પાલકપિતા ધનાવહને ત્યાં જ ગાળવાનું નક્કી કર્યું. ઇન્દ્રએ ધનાવહને કહ્યું ભગવાન મહાવીર જ્યારે તીર્થની સ્થાપના કરશે ત્યારે ચંદના પ્રથમ સાધ્વીપદે સ્થાન પામશે અને આ જ જન્મમાં મુક્તિ પામશે.
પ્રભુના ઉપસર્ગની ચરમસીમા અને વિરામ દઢપણે બાંધેલા કર્મ ભોગવવા તો સમય આવે છે. તેઓ જયારે ત્રિપૃષ્ઠ વાસુદેવ હતા ત્યારે સત્તાના મદમાં અજ્ઞાનવશ શવ્યાપાલના તપાવેલા સીસાનો રસ રેડાવી તીવ્રકર્મ ઉપાર્જન કર્યું હતું તે અશાતા વેદનીયરૂપે આ સમયે ઉદયમાં આવ્યું. તે શવ્યાપાલ ભવભ્રમણ કરીને આ ગામમાં ગોવાળિયો થયો હતો. તે રાત્રિએ પોતાના બળદોને પ્રભુની પાસે મૂકીને ગામમાં ગયો. બળદો તો દૂર ચાલી ગયા. ગોવાળીયો પાછો આવીને બળદ વિશે પૂછવા માંડ્યો. પણ પ્રભુએ જવાબ ના આપ્યો. એટલે અતિ આવેશમાં આવીને તેણે તીર બનાવવાના લાકડાના ખીલા બનાવી પ્રભુના બંને કાનમાં નાખીને અંદર એવી રીતે ખોસી દીધા કે બંને ભાગ અંદર મળી ગયા અને કોઈ ખેંચી ના કાઢે એટલે બહાર નો ભાગ કાપીને ચાલ્યો ગયો. પ્રભુ તો અચલ અને અડગ રહ્યા. શૂળના ઉપસર્ગની વેદના હોવા છતાં પ્રભુ તો વિહાર કરીને આપાપા નગરીમાં સિદ્ધાર્થ નામના