________________
શ્રી પૃથ્વીચંદ્ર - અને ગુણસાગરનું સરલ - ચરિત્ર
દીન, અનાથ, રાંકની માફક વારંવાર પરાભવ પામનારા મનુષ્યો ક્યાં ? જેઓ કર્મભૂમિમાં વિહાર કરતા અરિહંત ભગવાનને વાંદવાને સમર્થ નથી, તેમની દેશના સાંભળવા શક્તિમાન નથી એવા પૃથ્વીના કીડા જેવા મનુષ્ય તરફ શું જોઈને પ્રીતિ થાય છે ?”
84
પોતાના બંધુઓની અને સ્વજનોની શિખામણને સાંભળીને બોલી, “પોતાની સ્તુતિ અને પારકી નિંદાનું કારણ રાગદ્વેષ છે. બાકી મધ્યસ્થ પણે વિચાર કરીએ તો જન્મ, જરા, મૃત્યુ રોગાદિક ભાવો જેમ મનુષ્ય - ભૂચારીને વળગેલા છે તેમ વિદ્યાધરોને પણ વળગેલા છે. “હવે અમે વિચારીએ કે વિદ્યાધરો આકાશગામી હોવાથી ગમે ત્યાં જઈ શકે તો પંખીઓ પણ ગમે ત્યાં ઊડી જ શકે છે ને ? રૂપ પરાવર્તન નટ લોકો પણ આબેહૂબ રીતે કરી શકે છે. મનુષ્યમાં જો વિદ્યાધરની જાતિ ઉત્તમ મનાતી હોત તો અરિહંત, ચક્રવર્તી, બલદેવ અને વાસુદેવ એ જાતિમાં કેમ ઉત્પન્ન થતા નથી. મનુષ્યમાં ઉત્પન્ન થઈને પરાક્રમી વિદ્યાધરોને વશ કરે છે.”
ચંદ્રકાન્તાની વાત સાંભળી એના ભાઈઓ મૌન થઈ ગયા. વિદ્યાધર રવિકિરણે વિચાર્યું કે દેવસેનકુમાર વગર આ કન્યા અન્યને પરણશે નહિ. પણ દેવસેનનો રાગ કન્યા પ્રત્યે કેવો છે તે જાણવું જોઈએ. તેની પરીક્ષા કરવા તેમણે કન્યા ચંદ્રકાન્તાનું ચિત્રપટ તૈયાર કરાવી વિશ્વપુરી નગરીમાં રાજા પાસે મોકલ્યું. ચિત્રપટ જોતા જ રાજુકુમાર એ કન્યા પર ગાઢ રાગ વાળો થઈ ગયો. વિદ્યાધર, રવિકિરણ ચંડાળનું સ્વરૂપ ધારણ કરી ગાંધર્વ બનીને વીણા વગાડતો પોતાની પુત્રી સાથે રાજાની સભામાં આવ્યો. આખી સભા તેના મધુર ગાયનથી ખુશ થઈ સિવાય કે દેવસેનકુમાર. એ તો ચંડાલ સાથે આવેલી ચંડાલપુત્રીને જોવામાં જ લીન થઈ ગયો. રાજસભાને પણ ગણકારી નહિ. બસ ચંડાલીને ફાટી આંખે જોઈ રહ્યો. કુમારની પ્રીતિની પરીક્ષા કરીને પછી રવિકિરણ પરિવાર સહિત વિવાહની સામગ્રી લઈને વિશ્વપુરના ઉદ્યાનમાં આવ્યો અને રાજાને વધામણી મોકલી. સુરતેજ રાજાએ પણ વિવાહની તૈયારી કરી વિદ્યાધરોનું સન્માન કર્યું. શુભ મહૂર્તે દેવસેન અને ચંદ્રકાન્તા વિવાહ
