________________
શ્રી પૃથ્વીચંદ્ર - અને ગુણસાગરનું સરલ - ચરિત્ર
કેટલાક દિવસ પછી સાસુસસરાની આજ્ઞા મેળવીને પોતાના વતન જવા તૈયાર થાય છે. રાજા પુત્રીને મોટો કરિયાવર આપીને સાસરે વિદાય કરે છે. પોતાના પુત્ર પરિવારને આવેલો જાણી રાજા મોટો પ્રવેશોત્સવ કરાવે છે. ઘણાં દિવસે પુત્રને જોઈ રાજા પ્રસન્ન થયા. લલિતાંગ અને ઉન્માદયંતી પંચવિવિધ સુખોને ભોગવતા સમય પસાર કરે છે. એક દિવસ રાજા પુત્રને યોગ્ય જાણી એનો રાજ્યભિષેક કરાવે છે. કુમાર લલિતાંગ નરપતિ લલિતાંગ થાય છે.રાજાએ જવાબદારીમાંથી મુક્ત થઈ આત્મહિત સાધ્યું. લલિતાંગ ન્યાયથી પ્રજા પાલન કરતો પોતાનો સમય સુખમાં વ્યતીત કરતો હોય છે. :: વૈરાગ્ય ઃ
80
શરદઋતુના એક દિવસે લલિતાંગ રાજા પોતાની પ્રિયા સાથે ઝરૂખે બેઠો હતો. સાંજનો સમય હતો. આકાશમાં અનેક પચરંગી વાદળ એકઠા મળીને વિખરાઈ જતા હતા. નવીન નવીન સ્વરૂપને ધારણ કરતા હતા. રાજાએ અકસ્માતે આકાશ તરફ દૃષ્ટિ કરી વાદળથી બનેલા પંચવર્ણવાળો મનોહરક પ્રાસાદ નજરે પડ્યો. રાજા જોઈને બહુ ખુશ થયો. પ્રાસાદના સૌંદર્યને એક ચિત્ત જોઈ રહ્યો. ક્ષણવાર પછી રાજાની નજર પડી તો વાદળા વિખરાઈ જવાથી પ્રાસાદ છિન્ન-ભિન્ન થઈ ગયો હતો. રાજા રાણીને કહે છે, “પ્રિયે ! શરદઋતુના વાદળની ચપળતા તો જો ? સુંદર આકારવાળો આકાશપ્રાસાદ ક્ષણમાં જ વાયુથી વિખરાઈ ગયો.” રાણી કહે છે, “વાદળનો તો એ સ્વભાવ જ છે.” રાજા : “એવી જ આ દુનિયાની વસ્તુઓ ધન, યૌવન, વૈભવ, ઐશ્વર્ય બધુ એક દિવસ નષ્ટ થઈ જશે ને ?”
રાણી : “આયુ પૂર્ણ થતા કોઈ ક્ષણ માટે પણ સંસારમાં રહેતું નથી.”
રાજા : “તારી વાત સાચી છે. યૌવન, લક્ષ્મી, જીવન બધું જ કમળપત્ર પર રહેલા જલબિંદુ સમાન છે. ક્યારે સરી પડે
