________________
શ્રી પૃથ્વીચંદ્ર - અને ગુણસાગરનું સરલ - ચરિત્ર
રાજકુમારી ગુન્નસેના આડંબરપૂર્વક કમલસેન સાથે પરણી ગઈ. તે સાથે કમલસેનની ચંપાની ગાદી એ રાજ્યાભિષેક પણ થઈ ગયો. તેઓ મહારાજ કમલસેન થયા. ચંપાનગરીના અંગદેશના ભાગ્યવિધાતા થયા.
59
રાજ્ય અને રમણીનું સુખ ભોગવતા રાજા કમલસેન સુખેથી સમય પસાર કરતા હતા. તે દરમિયાન વત્સદેશના રાજા સમરસિંહનો દૂત એક દિવસ ચંપાની રાજસભામાં આવ્યો અને કમલસેનને કહ્યું, “વંશપરંપરાગત આવેલી રાજલક્ષ્મી પણ દુઃખથી ભોગવાય છે તો આ રાજલક્ષ્મી તો નધણીયાતી રાજલક્ષ્મી સુખેથી કેવી રીતે ભોગવાય ? તમારે રાજ્ય ભોગવવું હોય તો અમારી આજ્ઞા માનો અથવા રાજ્ય છોડી ચાલી જાઓ. નહિંતર યુદ્ધ સિવાય કોઈ ઉપાય નથી.” દૂતની વાણી સાંભળી કમલસેનને અંદરથી તો ગુસ્સો આવ્યો પણ હસીને દૂતને પોતે યુદ્ધ માટે તૈયાર છે એમ કહી રાજસભાની બહાર કાઢી મૂક્યો. અપમાનિત થઈને દૂત ચાલ્યો ગયો.
બંને લશ્કરો સામસામે ગોઠવાઈ ગયા મહાસાગર સમાએ લશ્કરના રક્તપાતના ભયના વિચારથી દયાળુ કમલસેનનું હૃદય કાંપવા માંડ્યું. “આ ઘમંડી રાજાની ઇર્ષ્યાવૃત્તિથી લાખો માણસો માર્યા જશે. એના કરતાં તો અમે બંને જ લડીએ તો સારું.” પોતાનો અભિપ્રાય કમલસેને દૂત દ્વારા સમરસિંહને જણાવ્યો. પોતાને બળવાન માનનાર સમરસિંહે વાત સ્વીકારી લીધી. તે પ્રૌઢ વયનો હોવો છતાં પણ નામ પ્રમાણે ખૂબ ગુણવાળો હતો. તેને થયું આ બાળકનો પોતાના બળ આગળ શું હિસાબ ? સિંહની માફક ગર્જના કરતા બંને રણે ચડ્યા. જાત જાતના હથિયારો જેવા કે ભાલા, ફરસી, મુદ્ગલ, તલવાર વગેરેનો ઉપયોગ કરતા કરતા શત્રુને થકવવા લાગ્યા. બંને શૂરવીરો પોતાના અદ્ભુત પરાક્રમનો પરિચય કરાવતા શસ્રો બાજુએ કરી હાથોહાથની લડાઈ પર આવી ગયા. અકસ્માતે સમરસિંહેને ઘા લાગવાથી તે રણભૂમિ ૫૨ મૂર્છિત થઈને પડ્યો. એના લશ્કરમાં હાહાકાર થયો. રાજા કમલસેને તરત એ રાજાનું મસ્તક પોતાના ખોળામાં લઈ લીધું. શીતળ જળ મંગાવીને છાંટ્યું. અને અનેક ઉપચારો કરી સમરસિંહને ભાનમાં લાવ્યો. હિંમત આપતા
