________________
શ્રી પૃથ્વીચંદ્ર - અને ગુણસાગરનું સરલ - ચરિત્ર
અને ધર્મતત્ત્વને જાણનાર અથવા તો એ ત્રણ તત્ત્વો પર શ્રદ્ધા રાખનાર સમ્યકત્વી કહેવાય છે. જ્ઞાન, દર્શન અને ચારિત્રરૂપી મોક્ષમાર્ગ પણ સમ્યકત્વ કહેવાય, જિનધર્મનું મૂળ પણ સમ્યકત્વ છે. ચિંતામણી રત્ન, કામધેનું અને કલ્પવૃક્ષથી પણ વધારે પ્રભાવવાળા સમ્યક્ત્વ રત્નની જિનેશ્વરો પણ મુક્ત કંઠે પ્રશંસા કરે છે. માટે સમ્યકત્વપૂર્વક શ્રાવકધર્મ પાળો. અને તે ભવ્યજનો ! તમારા આત્માને ભવસાગરથી તારો.” - જ્ઞાની ગુરુની વાણી સાંભળી સર્વ પર્ષદા પ્રસન્ન થઈ. મિથ્યાત્વની ગાંઠ જેની ભેદાઈ ગઈ છે તેવો રાજા મિથ્યાત્વથી મુક્ત થયો અને સમ્યક્તાપૂર્વક શ્રાવકધર્મ અંગીકાર કરવાની ઈચ્છા ગુરુ સમક્ષ વ્યક્ત કરી. ગુરુએ રાજાને સમ્યક્તનું મૂળ શ્રાવક ધર્મ ઉચરાવ્યો. રાણી કલાવતી એ પણ શ્રાવિકા ધર્મ અંગીકાર કર્યો. તેમને ધર્મમાં સ્થિર કરી ગુરુ અન્યત્ર વિહાર કરી ગયા. રાજારાણી પોતાના સ્થાનકે નંદનવનમાં આવ્યા.
જ શંખરાજ જ આ ક્ષણભંગુર જગતમાં પ્રાણી ક્ષણમાં હર્ષઘેલા થાય છે, તો ક્ષણમાં શોકસાગરમાં ડૂબી જાય છે. શંખપુર નગરમાં એવું જ થયું હતું. એક તરફ રાજા મૃત્યુ માટે તૈયાર થઈ ગયો હતો. બીજી બાજુ કલાવતી જંગલમાં તરફડતી હતી. અને રાણીના શીલના પ્રભાવ હેઠળ એકાએક બધા સંજોગો પલટાઈ ગયા. ક્ષણમાં શંખપુર નગરની શોભા અપૂર્વ બની ગઈ. રાજમાર્ગો બીજા ધોરી રસ્તાઓ ધ્વજાપતાકાઓથી સુશોભિત થઈ ગયા. મોટા મોટા દરવાજાઓ પર મોટા મોટા તોરણો બંધાઈ ગયા. સ્ત્રી, પુરુષ, બાળક, વૃદ્ધ, અમીર કે ગરીબ પોતપોતાની શક્તિ પ્રમાણે નવીન વસ્ત્રાભૂષણ અંગીકાર કરી મહોત્સવમાં જઈ રહ્યા હતા. શંખરાજ અને શીલમહાભ્ય પામીને અક્ષત અંગોપાંગવાળી કલાવતી અને તેમનો બાળક અંબાડી પર આરૂઢ થઈને નગરમાં આવ્યા. અપૂર્વ મહોત્સવપૂર્વક પ્રવેશ કરીને રાજાએ દીનદુઃખીયાને