________________
શ્રી પૃથ્વીચંદ્ર - અને ગુણસાગરનું સરલ - ચરિત્ર
સૌંદર્યના જાદુ જ રાજરાણી કલાવતી અતિ સૌન્દર્યવાન છે. પોતાના સૌંદર્ય વિશે સભાન છે. અરિસાભુવનમાં પોતાના સૌંદર્યને નિહાળતા નિહાળતા વિચારે છે કે આ અદ્ભુત રૂપથી જ ભયંકર સિંહોને વશ કરાનાર પુરુષો પોતે વશ થઈ જાય છે. અનેક જાદુ કરતાં જગતમાં રૂપ-સૌંદર્યના જાદુ અદ્ભુત છે. જો સ્ત્રીઓમાં આવું આકર્ષક સૌન્દર્ય ના હોત તો તે કદી સમર્થ પુરુષો પર પોતાનો પ્રભાવ પાડી શક્ત નહિ. મનમાં પોતાના સૌંદર્યના વખાણ કરતી કલાવતી અરિસાભુવનમાં પોતાના વાળ ઓળતા શંખરાજાનો વિચાર કરે છે કે એ અહીં આવે તો? અને ખરેખર શંખરાજા આવી ચડે છે. શરમની મારી કલાવતી સંતાઈ જાય છે. આ રીતે તેમનો પ્રેમાલાપ અને ક્રીડા ચાલે છે.
બંને પતિ-પત્ની મહાન હતા. અદ્ભુત વ્યક્તિત્વ ધરાવનાર હતા. શંખરાજા બહાદુર અને વીરોનો વીર હતો. કલાવતી સતીઓમાં પણ શ્રેષ્ઠ હતી. બંનેમાં અનેક ગુણો હતા. ઉત્તરોત્તર ભાવિકાળમાં પણ બન્ને ઉન્નત્ત પદવીને પ્રાપ્ત કરનાર ઉચ્ચ આત્માઓ હતા. પણ અત્યારે તો એકબીજાના રાગમાં રમમાણ હતા. જેવા કર્મોદય તેવી જ પ્રવૃત્તિ !
પ્રેમને આધીન થયેલા માનવોની માફક શંખરાજ, કલાવતીના સ્નેહમાં વશમાં થઈ ગયા હતા. વિવિધ સુખને ભોગવતા રાજા, રાજકાર્યમાં ધ્યાન ઓછું આપતા થઈ ગયા. પ્રિયાથી દૂર થવું તેમને ગમતું નહીં. પ્રિયા સાથે જ ખાતા, પિતા અને પ્રેમાલાપ કરતા. બીજે ક્યાંય જવાનું તેમણે છોડી , દીધું હતું. કલાવતી સિવાય બધું જ રાજા માટે તુચ્છ હતું. આવા અનુપમ ભોગોને ભોગવતી કલાવતીની નગરની નારીઓ પણ ઈર્ષ્યા કરવા માંડી. કેટલીક સમજુ નારીઓ કલાવતીના સૌભાગ્યની પ્રશંસા કરી તો કેટલીક તેના જેવું સૌભાગ્ય પોતાને મળે તે માટે ધર્મ કરવા માટે તત્પર બની..
