________________
'14
શ્રી પૃથ્વીચંદ્ર - અને ગુણસાગરનું સરલ - ચરિત્ર
સમય નથી. કારણકે પંડિતોએ ત્રણ વર્ગ સાધવાની આજ્ઞા ફરમાવેલી છે. પહેલી અવસ્થામાં વિદ્યાભ્યાસ, બીજી વયમાં ધનઉપાર્જન કરી ગૃહસ્થ ધર્મનું પાલન અને ધર્મ તો ત્રીજી અવસ્થામાં સેવવાનો કહ્યો છે. માટે અત્યારે તારે ધર્મ સાધનાનો વિચાર કરવો નહિ.” પિતાના વચન સાંભળી પુત્ર બોલ્યો,
હે પિતાજી ! અનાદિકાળથી આજ પર્યંત રસાદિક જે ભોજન કર્યા તે જો એકત્ર કરી ઢગલો કરવામાં આવે તો મેરૂથી પણ અધિક થઈ જાય. જે જળનું પાન કર્યું છે તે જળ એક્યું કરતા સાગરના સાગર થઈ જાય. આ સંસારમાં એવા કોઈ ભોગો નથી જે ભોગો આ જીવે અનંતવાર ન ભોગવ્યા હોય જો એવા ભોગોથી ય જીવને તૃપ્તિ થઈ નહિ ભૂતકાળમાં એ બધા ભોગવતા સુખો આ ભવમાં જીવને પ્રાયઃ સ્વમની માફક થઈ જાય છે. જેથી જીવની લાલસા તૃપ્ત થતી નથી. માટે એવા ભોગમાં ના લપટાતા હે પિતા ! બોધ પામો. મોહમાં મૂંઝાઓ નહિ. ભોગોને ભોગવવા છતાં સંતોષ થતો નથી. મુક્તિમાં રક્ત વિવેકીજનો ભોગોની ઈચ્છા કરતા નથી. મુક્તિની વરમાળા વ્રતના ધન વિના પ્રાપ્ત થતી નથી. આપ સમજુ અને વિવેકી થઈ મને દીક્ષા લેવામાં બાધા કરશો નહિ.
પુત્રની દીક્ષા નિશ્ચય જાણી પિતા મૌન થઈ ગયા. કોઈ ઉપાય ના રહેવાથી માતા રૂદન કરતી પુત્ર પાસે આવી. “હે વત્સ ! તારા જેવા વિનયવાન પુત્ર માટે અમારા જે કાંઈ મનોરથ હતા તેને નિષ્ફળ કરીશ નહિ નહિંતર મારું હૃદય ફાટી જશે. અમારા મૃત્યુ પછી તું તારી ઇચ્છા પૂર્ણ કરજે. માતા વચન સાંભળી ગુણસાગર બોલ્યો “હે માતા હું તો અવશ્ય સંયમને આદરીશ. આ અસાર સંસારમાં જીવો અનંતવાર પુત્રપણાને પામે છે. અનંતીવાર માતાપણે કે પિતાપણું ઉત્પન્ન થાય છે. કર્મને આધીન સ્થિતિવાળા જીવો સ્ત્રી, પુત્ર, માતા, પિતા, મિત્ર, ભાઈ, ભગિની, શત્રુ કે સ્નેહીપણે ઉત્પન્ન થાય છે. એવા સંસારસ્વરૂપનો વિચાર કરનારી હે માતાતુ તારા માટે ખેદ કરીશ નહિ જો હું જ તને ઇષ્ટ છું તો મરણથી ભય પામેલા મને
