________________
190
પરિચ્છેદ
૧૦
ભાવ (
શ્રી પૃથ્વીચંદ્ર - અને ગુણસાગરનું સરલ - ચરિત્ર
કોના ના
કુસુમાયુધ અને કુસુમકેતુ
ભરતધર્મા અંગદેશની રાજધાની ચંપાનગરીમાં શ્રીજય રાજા રાજ્ય કરતા હતા. કનકધ્વજ રાજાનો જીવ વિજય વિમાનમાંથી પોતાનું આયુ પૂર્ણ કરી શ્રીજય રાજાની પટ્ટરાણી પ્રિયમતીની કુક્ષિમાં ઉત્પન્ન થયો. રાણી સારી રીતે ગર્ભનું પોષણ કરતી હતી. ત્યારે ગ્રીષ્મ ઋતુના દિવસો આવ્યા. એક દિવસ આત્માને શાંતિ આપવા રાજા પટ્ટરાણી સાથે સર્વઋતુફલદાયી ઉદ્યાનમાં ગયો. કર્પૂર, અગરૂ, કસ્તુરી મિશ્રિત શીતલવાવના જળમાં ક્રીડા કરી દ્રાક્ષના માંડવામાં પરિશ્રમ ઉતારવા બેઠો. અને તે પછી પટ્ટરાણીના આનંદ માટે હાથમાં વીણા વગાડતા મનોહર ગીતો ગાવા શરૂ કર્યા. શ્રીજય રાજાના ગુણથી પ્રસન્ન થયેલી વનદેવી એની સાથે વરવા મનોહર રમણીનું રૂપ ધરી રાજા આગળ પ્રગટ થઈ. પરસ્ત્રીના નિયમવાળા રાજાએ તેનો તિરસ્કાર કર્યો. રાજાને સમજાવતા તે સ્ત્રી બોલી, “સ્વામી ! હું પરણી નહિ પરંતુ તમારા ગુણોથી અનુરક્ત થયેલી વનદેવી છું. મારા પર પ્રસન્ન થાઓ. પ્રિયમતી પટ્ટરાણીને સમજાવીને મેં નગરમાં મોકલી દીધી છે.' રાજા દેવી પર અત્યંત ગુસ્સે થઈ ગયો અને બોલ્યો, “પાપીની ! સૂરજાતિને પણ લજાવનારી તું મારી નજર આગળથી દૂર થઈ જા.” રાજાનો ગુસ્સો જોઈને અત્યારે તો દેવી અદશ્ય થઈ ગઈ. કોપાયમાન થયેલી દેવી બળવાન અને પુણ્યવાન રાજાનું અપ્રિય તો કરી શકે નહિ એટલે તેણે મધ્યરાત્રિએ પટરાણીનું નિંદ્રાવસ્થામાં હરણ કરીને તેને ઘોર અરણ્યમાં છોડી દીધી. પ્રાતઃકાળે રાજા નગરમાં આવ્યો. રાજમહેલમાં પ્રવેશ કરી પટરાણી ના વાસભુવનમાં આવ્યો તો પટ્ટરાણી હાવભાવ કરતી રાજા પાસે આવી વિકારમય ચેષ્ટાઓ કરવા માંડી. રાજા તાજુબ થઈ ગયો. તરત જ તેને ખ્યાલ આવી ગયો કે આ પટ્ટદેવી ના હોય.
