________________
શ્રી પૃથ્વીચંદ્ર - અને ગુણસાગરનું સરલ - ચરિત્ર
મોકલી શેખરે સુમિત્રની તપાસ કરાવી. પણ પત્તો લાગ્યો નહિ. બીજે દિવસે પલ્લીપતિ એ ગુણધરને સિદ્ધ રસનું તુંબડું આપીને રવાના કર્યો. પોતાના બે માણસો તેની સાથે મોકલ્યા. પલ્લીપતિનો આભાર માનીને ત્યાંથી નીકળી ગુણધર અનુક્રમે વીરપુર નગરમાં આવ્યો. ત્યાં જીર્ણ વણિકના ઘેર સુખપૂર્વક રહેવા લાગ્યો.
જ કેશવની કર્મ કથા :
ભૂંડે હવાલે ભીખ માગી પેટ ભરતો સુમિત્ર રખડતો રખડતો એક દિવસ વીરપુર નગરમાં આવ્યો. ત્યાં ગુણધરને જોઈને ઓળખી ગયો. પછી તો કપટથી નાટક કરતો ગુણધરને પકડી રડવા માંડ્યો. અને ખોટા ખોટા રોંદડા રડવા માંડ્યો. તેને ઊંધુચતું સમજાવ્યું. સરળ સ્વભાવી ગુણધર તેને પોતાના ઘેર તેડી લાવ્યો ખવડાવ્યું- પીવડાવ્યું અને પેલી સિદ્ધ રસ વાળી વાત તેને કહી. સુમિત્રની પ્રેરણાથી એ રસતુંબી વણિકને સોંપી બંને મિત્ર ધન કમાવા પરદેશ ચાલ્યા. તેઓ તામ્રલિમીનગરીમાં આવ્યા. ત્યાં સમુદ્રકિનારે કટાહદ્વીપથી વહાણો આવેલા હતા. આ બંને મિત્રો ત્યાં આવ્યા. ગુણધરને ઉત્તમ નર જાણી વહાણના માલિકે બધો માલ બતાવી સોદો કર્યો. પોતાનો માલ થોડો સમય ત્યાં રાખવાની શરત કરી તે નગરમાં જવાને તૈયાર થયો. નગરમાં ખબર પડતા વેપારીઓ ખરીદી કરવા આવ્યા અને ગુણધર સાથે સોદો કરી માલ પોતાના ઘેર લઈ ગયા. ગુણધરે માલિકને નક્કી કરેલા નાણા આપી દીધા. એમાં તેને કોટિ દીનારનો લાભ થયો. “સમુદ્ર આજે મારા પર પ્રસન્ન થયો.” એમ કહી ગુણધરે એ કોટી દીનાર સુમિત્રને આપી દીધા. પણ લોભી સુમિત્ર તૃપ્ત થયો નહિ. તેણે ચીનદ્વીપ જવાનો વિચાર કર્યો. ગુણધર પણ તેની સાથે વહાણ ભરીની ચીનદીપ ચાલ્યો. ગુણધર ત્યાં પણ પુષ્કળ લાભ પ્રાપ્ત કરી સુમિત્ર સાથે પાછો ફર્યો. દુષ્ટ સુમિત્રએ રાત્રીના સમયે ગુણધરને સમુદ્રમાં નાખી દેવાનો વિચાર કર્યો. મધ્યરાત્રી એ ગુણધર પાસે જવા નીકળ્યો પરંતુ અંધકારમાં દિશાધ્યમથી પોતે જ સમુદ્રમાં પડી ગયો.
