________________
શ્રી પૃથ્વીચંદ્ર - અને ગુણસાગરનું સરલ - ચરિત્ર
રાજાને રવિતેજ વિનંતી કહી સંભળાવી. “હે રાજન ! આપ દેવરકુમારને રાજકન્યાની સંમતિથી રચાયેલ સ્વયંવરમાં મોકલશો.” દૂતની વાણી સાંભળી રાજાએ દેવરથને બોલાવ્યા અને કહ્યું કે રવિતેજ રાજાએ સ્વયંવર મંડપમાં પધારવા નિમંત્રણ મોકલ્યું છે. પિતાના વચનને માન આપી પોતાની ના મરજી હોવા છતાં દેવરથ કુમારે સ્વયંવરમાં જવાની તૈયારી કરી.
93
ચતુરંગી સેના અને સુભટોના સમુદાય સાથે રાજકુમારે શુભમુહૂર્તે પ્રયાણ કર્યું અનેક ગામ, નગર પસાર કરી રાજકુમાર એક અટવીમાં આવ્યો. એ ભયંકર અરણ્યમાં છેદાયેલી પાંખવાળા પક્ષીની માફક એક સુંદર નવજવાન પુરુષને ભૂમિ પર પડેલો જોયો. રાજકુમાર વિચારમાં પડ્યો કે ભાગ્યવાન દેખાતો હોવા છતાં અત્યારે દીન- ટંકની જેમ ભૂમિ પર કેમ પડ્યો હશે ? નજીક આવીને તે પુરુષને એ આવા ભયંકર એકાકી જંગલમાં ક્યાંથી આવી પડ્યો છે ?” તે પુરુષે કહ્યું, “આપને જવાની ઉતાવળ લાગે છે. છતાં મારી વાત સાંભળો વૈતાઢ્ય પર્વત પર આવેલા કુંડલ/પુરનગરમાં વિદ્યાધરોના રાજા શ્રીધ્વજનો હું પુત્ર ચંદ્રગતિ છું. અમારા વંશમાં ચાલી આવતી વિદ્યાથી હું મરજી મુજબ આકાશગમન કરી રહ્યો હતો તે સમયે વસોથી ઢંકાયેલી સુંદર બાળાને મૂચ્છિત સ્થિતિમાં મેં જોઈ. તેની સખીઓ આક્રંદ કરી રહી હતી મને જોઈને બોલી, અહીં આવો. આ ગાંધર્વ રાજકન્યા આશીવિષ સર્પના વિષથી મૂતિ થઈ ગઈ છે. તેને જીવતદાન આપો. મેં દયાભાવથી જળ મંગાવી મારી રત્નમુદ્રિકા (વીંટી) પ્રક્ષાલિત કરીને તે જળનો અભિષેક તેના શરીર પર કર્યો. તે સમયે તેના ડાબા હાથમાં રહેલી મુદ્રિકા મેં ગ્રહણ કરી. તેના અચિંત્ય પ્રભાવથી તે બાળા બેઠી થઈ ગઈ અને પરપુરુષને જોઈને લજ્જા પામી ગઈ. અને સખીઓને પૂછ્યું. આ બધું શું છે ? આ સુંદર પુરુષ કોણ છે ?”
સખીઓએ કહ્યું, “આપણે અહીં ક્રીડા કરવા આવેલા તે દરમિયાન અચાનક કૃષ્ણસર્પના કરડવાથી તું બેભાન થઈ ગઈ હતી. આ ઉત્તમ પુરુષે તને બચાવી છે. (જાગૃત કરી છે.)” ગાંધર્વ કન્યા વળી વિસ્મય પામતી બોલી કે પોતાની મુદ્રિકા ક્યાં ગઈ ? સખીઓએ કહ્યું કે તેની મુદ્રિકા ઉત્તમ પુરુષના
