________________
કમબદ્ધપર્યાય
સમયે આપને એ પ્રશ્ન કેમ ઉપસ્થિત ન થયે કે સર્વજ્ઞકથિત આગમના આધાર વિના એને સિદ્ધ કરવામાં આવે, આજે જ આ ન પ્રશ્ન શા માટે?
ભાઈજેમ કહેવામાં આવ્યું છે કે સર્વજ્ઞ ધર્મનું મૂળ છે, તે પ્રમાણે ધર્મરક્ષકએ સર્વને નિર્ણય તે કરવું જ પડશે. આખરે એક જૈનદર્શન જ એવું દશન છે જે પ્રત્યેક આત્માને પરમાત્મા બનવાની (શક્તિ હેવાની) વાત કરે છે; વાત જ નથી કરતું, પરમાત્મા બનવાને માર્ગ બતાવે છે, તેના ઉપર ચાલવાની પ્રેરણા આપે છે અને છાતી ઠોકીને વિશ્વાસ અપાવે છે કે આ માર્ગે ચાલનાર અવશ્ય પરમાત્મા બને છે.
શું પરમાત્મા બનવા પહેલાં પરમાત્માનું સ્વરૂપ સમજવું પણ જરૂરી નથી? જે છે, તે પછી સર્વજ્ઞતાની ચર્ચાથી વિરામ પામવાને આગ્રહ શા માટે? કમબદ્ધપર્યાયનું જ શું, આચાર્યોએ તે સમસ્ત જિન-સિદ્ધાંતનું પ્રતિપાદન સર્વજ્ઞતાના આધારે જ કર્યું છે. આપણે ક્યા ક્યા સિદ્ધાન્તના પ્રતિપાદનમાં સર્વજ્ઞ અને સર્વજ્ઞકથિત આગમને તિલાંજલિ આપીશું?
પરમાત્મા બનવા માટે શું પિતાના આત્માને જાણવાનુંઅનુભવવાનું આવશયક નથી? આચાર્ય કુન્દકુન્દના ઉક્ત કથનમાં તે સ્પષ્ટ જ લખ્યું છે કે જે અરિહંતને દ્રવ્યપણે, ગુણપણે અને પર્યાયપણે જાણે છે, તે પિતાના આત્માને જાણે છે અને જે આત્માને જાણે છે તે મેહને નાશ કરે છે.
ઉક્ત કથનમાં સ્પષ્ટ નિર્દેશ છે કે મેહને નાશ કરવા માટે પિતાના આત્માને જાણવું જરૂરી છે અને પિતાના આત્માને જાણવા પહેલાં અરિહંત (સત્ત)ને જાણવા જરૂરી છે.
શું દેવ-શાસ્ત્રગુરુની રક્ષા તેમનું સ્વરૂપ જાણ્યા વિના જ થઈ જશે? તેઓ તે પિતાના સ્વરૂપમાં સદા સુરક્ષિત જ છે, તેમને આપણી સુરક્ષાની આવશ્યકતા નથી. જે આપણે આપણી સુરક્ષા કરવી છે તે તેમનું સાચું સ્વરૂપ સમજીએ. એમાં જ આપણું અને આપણું ધર્મની સુરક્ષા છે. પરિક્ષાની વાત
