________________
એક અનુશીલન
-
૭પ
સર્વજ્ઞતા ઉપર પૂરે ભરસો નથી અથવા સર્વજ્ઞતાનું સ્વરૂપ આપની દષ્ટિમાં સંપૂર્ણપણે સ્પષ્ટ નથી અને સર્વસની સૌને ઈન્કાર કરવાની હિંમત પણ નથી. તેથી કઈને કઈ બહાને આ સમર્થ હેતુથી તમારી જાન છેડાવવા ઈચ્છે છે.
જે સર્વજ્ઞતાનું સ્વરૂપ આપની દૃષ્ટિમાં સ્પષ્ટ હેત અને તેના ઉપર આપને વિશ્વાસ પણ હેત તે ક્રમબદ્ધપર્યાયને પણ સહેજે સ્વીકાર થઈ જાત. પછી એ કહેવાની આવશ્યકતા ન રહેત કે આપ ક્રમબદ્ધપર્યાયની સિદ્ધિ માટે સર્વજ્ઞતાને આશ્રય શા માટે લે છે?
ભલે, એક મિનિટ “ક્રમબદ્ધપર્યાયની વાત છેડી પણ ઘો, તે પણ સર્વજ્ઞતાને નિર્ણય તે કરે જ પડશે. તેના વિના તે દેવ-શાસ્ત્ર–ગુરુનું સ્વરૂપ જ સ્પષ્ટ નહિ થાય.
દેવ-શાસ-ગુરૂની રક્ષાના પિકાર કરનારાઓએ કદી દેવ -શાસ્ત્ર–ગુરુના સાચા સ્વરૂપ ઉપર પણ વિચાર કરવાનું કષ્ટ લીધું છે? શું સર્વજ્ઞતાને સમજ્યા વિના દેવ-શાસ્ત્ર-ગુરુનું સ્વરૂપ સમજી કે સમજાવી શકાય છે?
આગમના સંરક્ષકોને શું એ પણ બતાવવું પડશે કે આગમની સૌથી પહેલી શરત છે–તેનું સર્વજ્ઞકથિત (આપ્તપી) હેવું. તથા સર્વજ્ઞકથિત આગમ નિશ્ચત-ભવિષ્યની અસંખ્ય ઘોષણાઓથી ભર્યું પડ્યું છે.
શું કરણાનુગને એક પણ વિષય સર્વજ્ઞકથિત આગમના આધાર વિના સિદ્ધ કરી શકાય છે? સમજાવી શકાય છે? શું. આપ આઠ કર્મોની સત્તા, તેમને બંધ, ઉદય, સંક્રમણ, ઉત્કર્ષણ, અપકર્ષણ, ઉદ્વેલન વગેરે સર્વજ્ઞકથિત આગમના આધાર વિના સિદ્ધ કરી શકશે? એ જ રીતે અધકરણ, અપૂર્વકરણ, - અનિવૃત્તિકરણના પરિણામની સિદ્ધિને આધાર શું બનાવશે?
આ બધા અને આ જ પ્રકારના બીજા વિષયેના પઠન-પાઠન ૧. આચાર્ય સમન્તભકઃ રત્નકડશ્રાવકાચાર, બ્લેક ૯