________________
[૧૮] મોક્ષ
દાદાશ્રી : એ મોક્ષ જ કહેવાય નહીંને ! મોક્ષ એટલે સ્ટેન્ડ સ્ટિલ. નહીં તો મોક્ષ જ ના કહેવાય ને ! એ તો ગામ આવે નહીં ને દહાડો વળે જ નહીં.
૨૯૭
પ્રશ્નકર્તા : દાદા, એટલે એ દાદા પેલું જે દૈવી શરીરોના એના જે એમાંથી જે વિકાસશીલ વસ્તુઓ, શરીરો જેમ વિકસતા જાયે, એટલે એણે કદાચ એના પરથી માની લીધું હશે કે એને મોક્ષ કહેવાય.
દાદાશ્રી : એનો અર્થ નહીંને ! મીનિંગલેસ વાત છે એ. પુસ્તકમાં લખ્યું છે ખરું ? મીનિંગલેસ વાત નાના છોકરાંય ના લખે.
અસ્તિત્વ સ્વતંત્ર, સ્વભાવે એક મોક્ષમાં
પ્રશ્નકર્તા ઃ દરેકનું ચેતન તત્ત્વ જે છે તે મોક્ષે જાય, પછી એ ત્યાં આગળ જુદું રહે છે કે એક થઈ જાય છે ?
દાદાશ્રી : જુદું રહે છે.
પ્રશ્નકર્તા : મોક્ષ વખતે જ્યારે દેહોત્સર્ગ થાય ત્યારે એ ચેતન જે જતું રહે છે, એનું પછી એકીકરણ ના થઈ જાય ? એનું અલગ અસ્તિત્વ કેવી રીતે રહી શકે ?
દાદાશ્રી : આ જગતમાં બધું અલગ છે. અહીં અલગતા લાગે છે ને, તેવી ત્યાંય અલગતા છે. ત્યાં અલગ એટલે સ્વભાવે કરીને બધું એક જ લાગે, પણ અસ્તિત્વથી તો અલગ છે. પોતાનું સુખ અનુભવવા માટે પોતે અલગ છે.
સ્વભાવથી એક છીએ, પણ આ તો ભેદબુદ્ધિથી જુદાઈ લાગે છે. આપણી જ્યાં સુધી બુદ્ધિ છે ત્યાં સુધી આ ડખો રહે. બુદ્ધિ ખલાસ થાય કે પછી અભેદતા લાગે. બુદ્ધિ શું કરે ? ભેદ પાડે. એટલે બુદ્ધિ ગયા પછી આ વાત સમજી જાય એવું છે.
આપ કહો છો એવું ઉપર એકીકરણ થઈ જવાનું હોત તો કોઈ મોક્ષે જાય જ નહીંને ! જો એમ જ થવાનું હોય, એક દીવો જ થઈ