________________
કોઈએ સાધકને કહ્યું : તમે બહુ સારા છો ! સાધક માટે આ શબ્દો હશે પુદ્ગલ-ખેલ. આપણી દુનિયામાં, આમ પણ, શિષ્ટાચારને નામે આવો જ ખેલ ખેલાતો હોય છે ને !
કો’કે કહ્યું : ‘તમે બહુ સારા છો !' વળતાં તમારે કહેવું પડે : ‘હું ઠીક છું, પણ તમારી ઉદારતા... અદ્ભુત...'
શિષ્ટાચારના આ ખેલના પડદા પાછળની વાત એક સંસ્કૃત શ્લોકમાં મઝાથી કહેવાઈ છે ઃ ઉંટના ત્યાં લગ્ન. ગધેડાભાઈ વાજાં વગાડે. (જોરથી ગર્જના કરે.) ગધેડાભાઈ કહે છે ઃ ઉંટભાઈ ! શું તમારું રૂપ ! ઉંટ કહે : ગધેડાભાઈ ! શો તમારો આ મીઠો અવાજ ! (૧)
‘સો સબ પુદ્ગલ ખેલ...' પુદ્ગલોના આ ખેલને સ્થિરા દૃષ્ટિમાં
આવેલો સાધક ભીની રેતના ઘરના ખેલ જેવો માને છે. વરસાદને કારણે ભીંજાયેલી રેતમાં બાળકો ઘર બનાવે... પણ મમ્મી હાંક મારે જમવાની, ત્યારે પોતાના જ પગની પાટુ મારી એ ઘરને રેતભેગું કરી નાખે !
ખેલ...
ક્ષણોની રમત.
(૨)
શાશ્વતીનો અનુભવ થયા વિના આ ક્ષણિકતાનો બોધ ભીતર પાંગરતો નથી. આઠ દૃષ્ટિની સજ્ઝાયનું બહુ મૂલ્ય વચન યાદ આવે :
( ૧ ) ૩૦ૢાળાં વિવાદે તુ, ગીત ગાયન્તિ ગર્વમાઃ ।
परस्परं प्रशंसन्ति, अहो स्मम् अहो ध्वनिः ॥
(૨) બાહ્ય ધૂલિધર લીલા સરખી, ભવચેષ્ટા ઈહાં ભાસે રે...
- યોગદૃષ્ટિની સજ્ઝાય.
સમાધિ શતક ૩૪
