________________
આ સંદર્ભે, અષ્ટાવક્ર ઋષિના વચનને વારંવાર ઉદ્ધૃત કરવાનું મન થાય : ‘ગયમેવ દિ તે વધો, દ્રામાં પશ્યસીતમ્'... તું બીજાને - શરીર, મન આદિને - દ્રષ્ટા તરીકે જુએ છે, ત્યાં જ તું કર્મબન્ધથી ખરડાય છે.
દ્રષ્ટાભાવ આવ્યો એટલે મઝા જ મઝા.
દૃષ્ટિ સંયમ.
કલાકો સુધી નીચી નજરે ચાલવાનું. સ્વાધ્યાય થાય ત્યારે પુસ્તક ભણી ઢળેલી નજ૨. ધ્યાન સમયે તો નિમીલિત-ચક્ષુપ્તા (બંધ આંખો) છે જ.
ને એ સતત ટેવને લીધે સાધકની આંખો કોઈ વ્યક્તિ પર મંડરાશે નહિ. જિજ્ઞાસુ સામે હશે. તેની સાથે ધર્મકથા ચાલતી હશે અને ત્યારેય સાધકનાં નેણ નીચે ઢળેલાં હશે.
દૃષ્ટિસંયમ કેવો મઝાનો મળે સાધકને !
બીજું ચરણ : યોગ.
ભગવદ્ગીતા કહે છે ઃ ‘સમત્વ યોગ કન્યતે’. ઈન્દ્રિયો અને મન પરનો આ સંયમ સમત્વને પુષ્ટ કરશે. ન રાગમાં વહેવાનું, ન દ્વેષ ભણી. સમતાની એક સ્થાયી પૃષ્ઠભૂ સાધકને મળશે.
ત્રીજું ચરણ : પ્રભુપરાયણતા.
સમત્વની આ ઘેરાશ સાધકને ભક્તનો દરજ્જો આપે છે.
સમાધિ શતક
| ૧૨૨
