________________
सिद्धांत
रहस्य
॥१६२॥
४ जीवास्तिकाय, ५ काल, अढार पापस्थाननी निवृत्ति, दृष्टिं ३:-समकितदृष्टि, मिथ्यादृष्टि अने मिश्र दृष्टि. १ उत्थान, २ बल, ३ कर्म, ४ वीर्य, अने ५ पुरुषाकार. १२ उपयोग, ६ भावलेश्या, १ अवग्रह, २ इहा, ३ अवाय अने ४ धारणा, आहारादि ४ संज्ञा अने ४ बुद्धि - १ औत्पातिकी, २ वैनयिकी, ३ कार्मिकी, अने ४ पारिणामिकी. ए ३१ बोल अरुपी जाणवा.
अथ प्रमाणबोध-विचार. श्रीअनुयोगद्वारसूत्रमध्ये गणधरदेवे भव्य जीवना सुख बोधने माटे त्रण प्रकारना अंगुल अने ऋण प्रकारना पल्योपमनु स्वरुप वर्णवेलुं छे. ते कहे छे:-त्रण प्रकारना अंगुलना नाम-१ आत्मागुल, २ उत्सेधांगुल अने ३ प्रमाणांगुल, हवे आत्मांगुलंनु स्वरुप कहे छे:- भरतादि १५ क्षेत्रमां जे काले जे आरे जे मनुष्य होय ते काले ते आरे ते मनुष्यना पोतपोताना १२ अंगुले तेनुं मुख थाय तेने नव गुणा करतां १०८ अंगुलनो ते पुरुष उंचो होय ते पुरुष, प्रमाणोपेत कहीएं. अथ मानोपेत पुरुष कोने कहीएं ? पुरुष प्रमाणे उंडी जलथी भरेली कूंडी होय तेमां ते पुरुषने बेसाडतां ते कुंडीमांथी एक द्रोण प्रमाण जल बाहेर नीकले तो ते पुरुषने मानोपेत कहीएं. हवे द्रोणनो मान कहे छे:-बे असलीए एक पाली, बे पालीए एक शइ, चार शइए एक कुडव, ४ पापस्थाननी निवृत्ति, जे परिणामो वडे थाय छे ते अध्यवसायो जीवना होइने ते अरुपी छे. ५ मिथ्यात्वना दलिकोनी शुद्धता अशुद्धतादि स्थितिने लइने जीवना परिणाम तेवा थाय छे माटे अरुपी छे. ६ उत्थानादि, आत्मानी शक्तिरुप छे माटे अरुपी छे तेमज उपयोगादिक माटे बुद्धिमान पुरुषे स्वयं समजी लेबुं.
प्रमाणबोध विचार
॥१६२॥
