________________
૧૪૪ સ્થાનાંગસૂત્ર
[ વ્યાખ્યાન સીડી, એને ચોથે નંબરે રાખે, એ તે એની કિંમત ગઈ ને? જેને ધારણ કરનારાને દેવ, દાનવ, ગંધર્વ નમસ્કાર કરે એને ચોથે નંબરે મેલ્યું? એને તે પ્રથમ નંબરે લાવવું જોઈએ. ચારના ભાંગામાં ફેર કરવો જોઈએ. બહાર ને છનનું વચ્ચેના ભાંગામાં ફેરફાર કરવો જોઈએ.
સમાધાન-પહેલામાં આત્માની નુકશાની, બીજામાં આત્માના ગુણની નુકશાની. ત્રીજામાં પાડોશીની નુકશાની. ચેથામાં શાસનને, ધર્મધ્વજને, સ્વર્ગની સીડીને અને આત્માને પણ નુકશાની. તેમજ પાંચમા માં-મમત્વભાવ એ દુનિયામાં ડૂબાડનાર છે. તેથી એ જ કમ છે.
વ્યાખ્યાન ૧૧ સૂત્રકાર મહારાજા શ્રીમાન સુધર્માસ્વામીએ શાસનની પ્રવૃત્તિ માટે, ભવ્ય જીવના હિતને માટે અંગપ્રવિષ્ટ સૂત્રોની રચના કરતા થકા આચારાંગમાં આચારની અને સૂયગડાંગમાં વિચારની વ્યવસ્થા કરી. તે વ્યવસ્થા કર્યા છતાં સર્વ કાળના સર્વ પ્રસંગે, સર્વ જીવોના સર્વ વિચારે વચનથી ન કહી શકાય તે ભવ્ય જીને અધૂરું રહે, તેટલા માટે ઠાણાંગજીની અંદર વર્ગીકરણ કરી દીધું-પ્રકારને નિયમ કર્યો, એક એક વસ્તુ કયી કયી રીતે જુદી બેલી શકાય, સમજાવી શકાય તે માટે મૂળ ભેદ, પેટભેદે, ભેદાંતર બધું જણાવવામાં આવે ત્યારે વર્ગીકરણ કહેવાય. તેને માટે ઠાણાંગની રચના કરી.
*પરિશિષ્ટ પહેલું નંબર (૬) જુઓ.
