________________
૩૧
સાસુની સતામણી - છેવટે ચંપાનગરીના બંધ દરવાજા ખોલવાસતીત્વમાં સફળ થવું - કાચે તાંતણે ચાળણીમાં પાણી કાઢતી સુભદ્રાના શીલવ્રતને નમસ્કાર.
એ જ રીતે શીલપાલનના સાત્ત્વિક પ્રભાવની વિજયકથા એટલે મદનરેખાનું ચરિત્ર. તેને મેળવવા તેના પતિનું પોતાના ભાઈ દ્વારા મૃત્યુ - ક્ષણભંગુર શૃંગારની સામે શાશ્વત શીલપાલનની વાત શીખવે છે મદનરેખા.
વેપાર માટે પરદેશ જતા મહેશ્વરદત્તની પત્ની નર્મદાસુંદરી - સંગીતના સૂર સાંભળીને નર્મદાએ કરેલા વખાણ - ઊંડો અભ્યાસ હોવાથી તેની સંગીતમાં પરખ ગજબ હતી, છતાં પરપુરુષ વિશે આટલી ઊંડી જાણકારી માટે પતિનો આરોપ - વૃક્ષની છાયામાં વિસામો લેતી નર્મદાને મૂકીને જતો રહેતો પતિ - નર્મદાનું રૂદન - વેશ્યાના હાથમાં ફસાઈ છતાં શીલપાલનમાં સ્થિર - રાજાસભામાં બોલાવી ત્યારે જાણી જોઈને પાગલ વર્તન - તેને છોડી દીધી - અંતે પતિનું પ્રાયશ્ચિત્ત.
અંજના સુંદરી - પવનંજયની પત્ની, હનુમાનની માતા - પતિએ વર્ષો સુધી તરછોડી - પતિ યુદ્ધે ચડ્યા ત્યાં ચક્રવાત મિથુનની વિહ્વળતા જોઈ પત્નીની યાદ - પત્નીને મળવા ગુપ્ત રીતે આવ્યા - મિલન આફતરૂપ સાબિત થયું – ગર્ભવતી અંજના પર કલંક – બધેથી અસ્વીકાર – પુત્ર જન્મ વનમાં - છેવટે સત્યની જાણ – આ રીતે કલંકથી પીડાતી, શીલપાલનની આગ્રહીને કેટલું સહન કરવું પડ્યું ?
જિનશાસનમાં સર્વવિરતિ આરાધના સુધી પહોંચવા માટે દેશવિરતિધર્મની આરાધના કેટલી મજબૂત હોય છે તેના ઉત્તમ ઉદાહરણરૂપે શીલવતી અને રતિસુંદરીને રચયિતાએ કથાનક દ્વારા ઉત્તમ સ્થાન આપ્યું છે.
