________________
૮૮
ગાથા :– આઠમા ગુણસ્થાને વઋષભનારાચસ"ઘયણયુક્ત ક્ષપકમુનિ પૃથક્ક્ત્વ વિતર્ક સપ્રવિચાર નામનુ‘ પહેલુ શુકલધ્યાન યાવવાનો પ્રારભ કરે છે. શુક્લધ્યાનના યાતાનું સ્વરૂપ – निष्प्रकम्पं विधायाथ, दृढं पर्यकमासनम् । नासाग्रदत्तसन्नेत्रः, किंचिदुन्मिलितेक्षणः || ५२ ॥ વિચિતુર્મિહિતેક્ષળઃ ।।૧૨। विकल्पवागुराजाला -दूरोत्सारितमानसः । संसारोच्छेदनोत्साहो, योगीन्द्र ध्यातुमर्हति ॥ ५३ ॥
ગાથા :- નિશ્ચલ અને દૃઢ પ“કાસન કરીને, નાસિકાના અગ્ર ભાગે સ્થાપેલ ઉત્તમ દૃષ્ટિ યુક્ત, કંઈક અલ્પ ખુલ્લા નેત્ર સહિત, કલ્પનારૂપી જાળના બંધનથી રહિત (કલ્પના રહિત) ચિત્તવાળા, સંસારના ક્ષય કરવાને ઉત્સુક, એવા મહાયોગી ધ્યાન કરવા યાગ્ય છે.
ભાવાર્થ :-ક્ષપક મુનીન્દ્ર વ્યવહારનયની અપેક્ષાએ ધ્યાનના પ્રાર‘ભક છે.
યાન પ્રાર'ભકની વિશેષતા :
નિબિડ અ'ધવાળુ' પદ્માસન રચીને ચાગી, ધ્યાન પ્રાર'ભ કરે, આસનના જય એ જ ધ્યાનના પ્રથમ પ્રાણ છે. શાસ્ત્રમાં કહ્યું છે કે
૧. અહીં ધ્યાનપ્રારંભી યાગીની જે યાગ્યતા દર્શાવી તે. સવ વ્યવહારનયની અપેક્ષાએ જાણવી. કારણ કે નિશ્ચયનયની અપેક્ષાએ તા મરૂદેવા—ભરત આદિ જીવા આસનય આદિ યાગ વ્યવહાર સિદ્ધ કર્યા વગર જ યાગીન્દ્ર થઈ ક્ષપકશ્રેણિના પ્રારંભ કરી કેવળ
જ્ઞાન પામ્યા છે.
