________________
૧૫ વિવેક અષ્ટક
[ ૧૦૯
કરનારી દષ્ટિથી પિતાના આત્મામાં જ પરમાત્માને જુએ છે.
બાહ્યાત્મા = મિથ્યાજ્ઞાની, પહેલા ગુણઠાણે રહેલા જી. અંતરાત્મા = સમ્યગ્દષ્ટિ, ચેથાથી બારમા ગુણ સ્થાન સુધીના જી. પરમાત્મા કેવલજ્ઞાની, ૧૩–૧૪ ગુણસ્થાને રહેલા છે. ૨
વિવેઇન્મ મરણ
कर्म जीवं च संश्लिष्ट, सर्वदा क्षीरनीरवत् । विभिन्नीकुरुते योऽसौ, मुनिहंसो विवेकवान् ॥१॥
(૧) ૨. – હમેશાં ક્ષી. – દૂધ-પાણીની જેમ નં.મળેલાં વર્ક્સ ગીવં – કર્મ અને જીવને યઃ- જે મુ. – મુનિરૂ૫ રાજહંસ વિ.– ભિન્ન કરે છે મન –એ વિ.– વિવેકી છે.
(૧) સદા દૂધ-પાણીની જેમ પરસ્પર મળેલાં જીવ અને જ્ઞાનાવરણીયાદિ કર્મને લક્ષણાદિના ભેદથી ભિન્ન કરનાર–સમજનાર રાજહંશ જેવા સાધુ વિવેકી છે. અજીવથી જીવના ભેદનું જ્ઞાન તે વિવેક. देहात्माद्यक्वेिकोऽयं, सर्वदा सुलभी भवे । ' भवकोट्यापि तदभेद-विवेकस्त्वतिदुर्लभः ॥२॥ ૨ ચો. શા. પ્ર. ૧૨ ગા. ૬ વગેરે, અ. સા. ગા.
૯૦૮ વગેરે.