________________
१.४.८६
૩૫૭ शंst:- सर्पिष् + शि अवस्थामा सर्पिष् स्थणे मासूत्रमा निमित्त ३५ अपेक्षातो स्अंश नथी । न्य् અંશ છે. તો આ સૂત્રથી અંશની પૂર્વના સ્વરનો દીર્ઘ આદેશ કરી સર્વીપ પ્રયોગ શી રીતે સિદ્ધ કરી શકો?
समाधान :- भासूत्रथा ही आहे ३५ स्थाविधि ४२वानी १२थामा सर्पिष् २थणे ‘णषमसत्० २.१.६०' सूत्रानुसारे 'नाम्यन्तस्था० २.३.१५' सूत्रधी येलो स् नामा॥३५ विधि असत् थाय छ भने तथा सर्पिन्ष् ५।। सपिन्स् स मनाय छ. तेथी सर्पिन्ष् स्थणे न्स् अंश छे भेj मानी २४ता तेनी पूर्वन। २५२नो ही આદેશ કરી સર્વીપ પ્રયોગ સિદ્ધ કરી શકીએ છીએ. આ જ રીતે બનૃષિ પ્રયોગ માટે પણ સમજવું.
(ix) प्रियपुमांसि कुलानि - * प्रियपुम्स् + जस् : शस्, * 'नपुंसकस्य शिः १.४.५५' → प्रियपुम्स् + शि, * 'पुंसोः पुमन्स् १.४.७३' → प्रियपुमन्स् + शि, * 'न्स्-महतोः १.४.८६' → प्रियपुमान्स् + शि, * 'शिड्ढेनुस्वारः १.३.४०' → प्रियपुमांस + शि = प्रियपुमांसि।
(x) महान् ।
(xi) महान्तौ (xii) महान्त: महत् + सि
___ महत् + औ महत् + जस् * 'ऋदुदितः १.४.७०' → महन्त् + सि | * 'ऋदुदित: १.४.७०' → महन्त् + औ महन्त् + जस् * 'न्स्-महतोः १.४.८६' → महान्त् + सि | * 'न्स्-महतोः १.४.८६' → महान्त् + औ महान्त् + जस् * 'दीर्घयाब्० १.४.४५' → महान्त् | * 'सो रु: २.१.७२' → ।
महान्तर * ‘पदस्य २.१.८९' → महान्। * 'र: पदान्ते० १.३.५३' →
महान्तः = महान्तो।
= महान्तः।
(xiii) महान्तम् - * महत् + अम्, * 'ऋदुदित: १.४.७०' → महन्त् + अम्, * 'स्महतोः १.४.८६' → महान्त् + अम् = महान्तम्।
परमश्चासौ महान् च = परममहान्, महान्तमतिक्रान्तः = अतिमहान् भने प्रियो महान् यस्य स = प्रियमहान् પ્રયોગોની સાધનિકા મહાન્ શબ્દ પ્રમાણે સમજવી અને મહાન્તિ પ્રયોગની સાધનિકા શ્રેયાંસિ પ્રયોગ પ્રમાણે સમજવી.
