________________
ऋषिदत्तानी कथा.
२५१ ने ग्रहण करी पालो पोताना नगरतरफ जवाने निकटयो. कृषिदत्ता पण हरिवर्षश्री श्राणेला अने सर्व झतुमां फलने प्रगट करनारा वृदोना बी. जने हारबंध वावती तेनी साथे चाली. विशाल नेत्रवालो कनकरथ कुमार पिताए करेला उत्सववाला रथमर्दन नामना पोताना नगरप्रत्ये केटलेक दहाडे श्रावी पहोच्यो. पड़ी पतिने मान्य एवी ऋषिदत्ताए पोतानां श्रेष्ठ श्राचरण अने विनयादि गुणोए करीने कुटुंबना सर्वे माणसोना चित्तने वश्य कस्यां. तेमज ते युवराज एवा पोताना पतिनी साथे राज्यनां अनेक सुखोने नोगववा लागी.
हवे अहिं कावेरी नगरीमां सुंदरपाणी राजाने समाचार मख्या के, "रुक्मिणीने परणवा माटे आवतो एवो कनकरथ कुमार मार्गमा हरिषेण ऋषिनी पुत्री ऋषिदत्ताने परणी पाडो वली गयो.” यौवनना उन्मादथी धर्मद बनी गएली तथा कनकरथ कुमारनी साथे विषय सुखने श्वती एवी रुक्मिणी पण ते वातने सांजलीने उपाय शोधवा लागी. पड़ी तेणे मंत्र तंत्र जाणनारी तथा कोटी कपट करवामां चतुर एवी सुलसा नामनी कोई योगिनीने बोलावी प्रार्थनापूर्वक कडं के, “तुं कृषिदत्ताने माथे कलंक चडावी मने कनकरथ राजकुमारनो मेलाप कराव्य." रुक्मिणीनी ते वात अंगीकार करी बे जीजवाली सर्पणीना सरखी तथा पुष्ट हृदयवासी राक्षसीना सरखी सुलसा रथमर्दन नगरमां श्रावी. त्यां अग्निना सरखा हृदयवाली ते गाढ अंधकारने उत्पन्न करी, सर्व माणसोने निझावश करी, अने एक माणसने मारीने कनकरथना मंदिरप्रत्ये श्रावी. त्यां निभाने वश थएली ऋषिदत्तानां मुखने रुधिरथी खरडी थने तेने उशीके पेला मारी नाखेला माणसना मांसना करंडीयाने मूकी तथा मूकेली निशानुं हरण करीने पनी नासी गइ. अरे ! धिक्कार ले पुष्ट स्त्रीउना उरात्मपणाने के, जेने या प्रकारनो अन्याय करवामां पण विचार थयो नहीं.
हवे सवार थइ एटले पेला मूवेला माणसना कुटुंबी कोलाहल शब्द करवा लाग्या; तेथी कुमार कनकरथ जागी उठ्यो अने जोयुं तो पोतानी प्रियानुं लोहीथी खरडाएलु मुख तथा तेने उशीके पडेलो मांसनो करंडी दीगे. पड़ी ते मनमा शंका लावी विचार करवा लाग्यो के, “मू