________________
શ્રાવક પ્રજ્ઞપ્તિ ૧૦૬ સંસ્તવ- અહીં સંસ્તવ એટલે પરસ્પર બોલવાથી થયેલો સાથે રહેવું, સાથે ભોજન કરવું, સાથે બોલવું વગેરે રૂપ પરિચય.
અહીં સ્તુતિરૂપ પરિચય ન સમજવો. લોકમાં સંપૂર્વક તુ ધાતુ "असंस्तुतेषु प्रसभं भयेषु" त्यहि स्थणे पश्यिय अर्थमा प्रसिद्ध ४ छ. (८८)
अधुना शङ्कादीनामतिचारतामाहसंकाए मालिन्नं जायइ चित्तस्स पच्चओ अ जिणे । समत्ताणुचिओ खलु इइ अइआरो भवे संका ॥ ८९ ॥ [शङ्कायां मालिन्यं जायते चित्तस्य अप्रत्ययश्च जिने । सम्यक्त्वानुचितः खलु इति अतिचारो भवति शङ्का ॥ ८९ ॥]
शङ्कायामुक्तलक्षणायां सत्यां मालिन्यं जायतेऽवबोधश्रद्धाप्रकाशमङ्गीकृत्य ध्यामलत्वं जायते । कस्य चित्तस्यान्तःकरणस्याप्रत्ययश्च अविश्वासश्च क्व जिनेऽर्हति जायत इति वर्तते । न ह्याप्ततया प्रतिपन्नवचने संशयसमुद्भवः । सम्यक्त्वानुचितः खलु अयं च भगवत्यप्रत्ययः सम्यक्त्वानुचित एव । न हि सम्यक्त्वमालिन्यं तदभावमन्तरेणैव भवति । इत्येवमनेन प्रकारेण अतिचारो भवति शङ्का सम्यक्त्वस्येति प्रक्रमाद् गम्यते । अतिचारश्चेह परिणामविशेषान्नयमतभेदेन वा सत्येतस्मिन् तस्य स्खलनमात्रं तदभावो वा ग्राह्यः । तथा चान्यैरप्युक्तं
एकस्मिन्नप्यर्थे, संदिग्धे प्रत्ययोऽर्हति हि नष्टः ।। मिथ्या च दर्शनं तत्, स चादिहेतुर्भवगतीनाम् ॥ इति ॥ ८९ ॥ હવે શંકા વગેરેના અતિચારપણાને (શંકા વગેરે અતિચાર કેમ છે? मे विषयने) 5 छ
ગાથાર્થ– શંકા થયે છતે ચિત્તની મલિનતા થાય છે અને જિનમાં અવિશ્વાસ થાય છે. સમ્યકત્વમાં જિનમાં અવિશ્વાસ અનુચિત જ છે. આ પ્રમાણે શંકા અતિચાર છે.
ટીકાર્થ– મલિનતા- જ્ઞાન-શ્રદ્ધાના પ્રકાશને આશ્રયીને કાળાશ ઉત્પન્ન થાય છે, અર્થાત્ જ્ઞાન-શ્રદ્ધા મલિન બને છે.
