________________
અર્થ : ઉપશમ સમકિત અંતમુહૂર્ત સુધી રહે છે, સાસ્વાદન સમકિત ઉત્કૃષ્ટ છે આવલિકા સુધી રહે છે, વેદક સમકિત એક સમયનું જ છે, ક્ષાયિક સમકિત કાંઈક અધિક તેત્રીશ સાગરોપમ સુધી રહે છે, અને તેથી બમણું એટલે કાંઈક અધિક છાસઠ સાગરોપમ સુધી ક્ષયોપશમ સમકિત રહે છે. (અહીં બન્ને ઠેકાણે અધિકપણું નરભવ સંબંધી જાણવું. એટલે કે ક્ષાયિક સમકિતવાળો જીવ સર્વાર્થસિદ્ધિ વિમાનમાં તેત્રીશ સાગરોપમના આયુષ્યવાળો દેવ થાય, ત્યાંથી ચ્યવી મનુષ્ય થઈ ચારિત્ર લઈ સિદ્ધિપદને પામે છે. ક્ષયોપશમ સમકિતવાળો જીવ ઉત્કૃષ્ટ બે વાર વિજયાદિકમાં ૩૩ સાગરોપમના આયુષ્યવાળો અથવા ત્રણ વાર અય્યત દેવલોકમાં બાવીશ સાગરોપમના આયુષ્યવાળો દેવ થઈ મનુષ્ય થઈ ચારિત્ર પામી મોક્ષે જાય છે.) (૧૫૩)
(૯૮) નરકમાં થતી દશ પ્રકારની વેદના दसविह वेयण निरए, सीउण्हखुहपिवासकंडू य । . भयसोगपारवस्सं, जरा य वाही य दसमो य ॥ १५४ ॥
અર્થ : નરકમાં નારકીઓને દશ પ્રકારની વેદના હોય છે, તે આ પ્રમાણે-શીત વેદના ૧, ઉષ્ણ વેદના ૨, ક્ષુધા (ભૂખ) વેદના ૩, પિપાસા (તૃષા) વેદના ૪, કંડૂ (ખરજની) વેદના ૫, ભય વેદના ૬, શોક વેદના ૭, પરવશતારૂપ વેદના ૮, જરા વેદના ૯ અને દશમી વ્યાધિ વેદના ૧૦. (આ સર્વ વેદનાઓ અસહ્ય હોય છે.) (૧૫૪)
(૯) રત્નપ્રભા પૃથ્વીનું સ્થાન अह मंदरस्स हिठ्ठा, पुढवी रयणप्पहा मुणेयव्वा । तिसु भागेसुविह्नि ह)त्ता, सहस्स असी जोअणं लक्खं ॥१५५ ॥
અર્થ : મેરૂ પર્વતની નીચે એક રાજના વિસ્તારમાં રત્નપ્રભા પૃથ્વી રહેલી છે તે ત્રણ ભાગે વહેંચાયેલી છે (તેના ત્રણ ભાગ છે) અને તે એક લાખ ને એંશી હજાર જોજન જાડી છે. (૧૫૫) રત્નસંચય • ૯૩
||
