________________
हैमलघु प्रक्रियाव्याकरणे
राष्ट्र क्षत्रिय सरूपाच्छब्दाद्राष्ट्रार्थाद्राजार्थे क्षत्रियार्थाच्चापत्येऽञ् स्यात्, स च द्रिसंज्ञः । विदेहानां (राष्ट्रस्य) राजा वैदेहः । विदेहस्य ( राज्ञः ) अपत्य वैदेहः ।
४८०
જે શબ્દ રાષ્ટ્રવાચક હાય તે જ શબ્દ ક્ષત્રિયવાચક ડાય અને જે ક્ષત્રિય વાચક હેાય તે જ શબ્દ રાષ્ટ્રવાચક હોય. એવા સમાન રૂપવાળા રાષ્ટ્રવાચી શબ્દને રાજા અર્થાંમાં દ્વિ સ‘જ્ઞાવાળા લમ્ થાય અને એવા સમાનરૂપવાળા ક્ષત્રિયવાચી શબ્દને અપત્ય અર્થમાં ૢિ સજ્ઞાવાળા ગમ્ થાય.
अञ् - राजा - विदेहानां राष्ट्रस्य राजा - वैदेहः - विहेड डेशने। रात. वैदेहेो, मडुवयनमा विदेहाः थाय अपत्य - विदेहस्य राज्ञः अपत्यम् वैदेहः, वैदेहौ, विदेहाः । महुवन्यन३य विदेहाः भां प्रत्यय તા લાગેલ છે પણ બહુવચનમાં પ્રત્યયને લેપ થાય છે તેથી वैदेहाः ने पहले विदेहाः ३५ थाय छे.
|| ३६ || बहूष्वस्त्रियाम् ६ | १|१२४
बहुत्वे चद्रे : ( प्रत्ययस्य) अस्त्रियां लुक् । विदेहानां राजानोऽपत्यानि वा विदेहाः, स्त्रियस्तु वैदेह्यः । सरूपादिति किम् ? | सौराष्ट्रका राजा । एवं दाशरथिः ।
જે નામને છેડે દ્વિસ'જ્ઞાવાળા પ્રત્યય છે એવા બહુ અ વાળા નામને લાગેલા ટ્વ સંજ્ઞાવાળા પ્રત્યયના જો નારીજાતિનુ અપત્ય ન હોય તેા લાપ થઈ જાય છે.
