________________
समास प्र०
૪ર૭.
અક્ષરોની અપેક્ષાએ જે શબ્દ તદન સરખા હોય અને : સ્થાદિની તમામ વિભક્તિમાં જેનાં રૂપ એકસરખાં થતાં હોય એવાં ઘણાં નામેની સહોક્તિ હોય ત્યારે એક બાકી રહે; બીજા જતાં રહે. આ ગામમાં કેઈ નામ સંચેયવાચી ન હોવું જોઈએ. આ સમાસનું નામ પણ એકશેષ સમાસ છે.
બક્ષ0 (શાચ-ગાડાની ધરી), અક્ષ% (વરઃ-રમવાનો પાસે), ક્ષa (વિમોત-બહેડાનું ઝાડ)=ાક્ષા-અહીં શબ્દો દરેક એકસરખા જ છે અને અા શબ્દ તમામ યાદિ વિભક્તિમાં એક સરખા રૂપવાળે છે તેથી તે બધામાંથી એક વાત શબ્દ . બાકી રહે છે, જો કે અક્ષના અર્થો જુદા જુદા છે. એ અન્યથી . જાણું લેવા. અક્ષ–જેને ક્ષય/નાશ ન થાય તે.
|| ૭૮ છે ત્યવાહિ રાશી ૨૦
अन्येन सहोक्तौ त्यदादिः शिष्यते । मिथः सहोक्तौ તુ યથાવર ર ર રમૈત્ર-ત. – I
ચટૂ આદિ શબ્દની અને બીજાં નામોની સહક્તિ હોય , ત્યારે એકલો ચર્, આદિ જ બાકી રહે છે, બીજે બાકી રહેતા નથી. (ચાર માટે જુઓ ૧/૪/૭) આ સમાસનું નામ પણ એક શેષ સમાસ છે.
સ ર વૈત્ર રત-તે અને રૌત્ર અહી મૈત્ર” પદ જતું રહ્યું. ર ર ર રિ-ચૌ–તે અને જે અહી “તે’ પદ થતું રહ્યું.
