________________
१८
हैमलघुप्रक्रियाव्याकरणे
॥ १५॥ परः ७४|११८ यः प्रत्ययः स प्रकृतेः पर एव भवति । अजा, वृक्षः, जुगुप्सते।
જ્યાં જ્યાં પ્રત્યયનું વિધાન છે ત્યાં ત્યાં પ્રત્યય પ્રકૃતિથી ५२. साणे छे. अजः+आ. अजा=५४२१.
॥ १६ ॥ स्पर्द्ध ७४११९ द्वयोविंध्योरन्यत्र सावकाशयोस्तुल्यवलयोरेकोपनिपातः स्पर्द्धः, तत्र सूत्रपाठे यः परः स एव विधिस्तत्र भवति । वृक्षान् इत्यादौ सावकाशस्य "शसाप्ता-" इत्यस्य, यशांसि इत्यादौ सावकाशस्य "नपु सकस्य शिः" इत्यस्य च वनानि (वन-शस्) इत्यादावुपनिपाते परत्वात् शिरेव भवति । .. वन् * शसू - १/४/४६ सूत्रथा शस् न आ पानी प्राप्ति આવી અને ૧/૪/૫૫ સૂત્રથી શરુ ને શિ થવાની પ્રાપ્તિ આવી તે એક જ પ્રયોગમાં આ બે વિધાન થવાને પ્રસંગ આવેલા છે. આ પ્રયોગમાં આ વિધાનનું એટલે “અ”ના દીર્ઘ વિધાનનું १/४/४५ सूत्र छे. अने शि नु विधान १/४/५५ सूत्रथी याय છે. એટલે ૧/૪/૪૯માં સૂત્રથી ૧/૪/૫૫ મું સૂત્ર પર એટલે ५छ। आवे छे. तथा वन + शस् प्रयोगमा शि विधान (V૪/૫૫) નું સૂત્ર જ લાગુ પડે પણ ૧/૪/૪૯ નું વિધાન લાગુ ન પડે.
