________________
५४८
हैमलघुप्रक्रियाव्याकरणे
ऋ २ निशान: कुर्वत - कुर्वत् + स् = कुर्वन् + त् + स् = कुर्वन् - ४२ता.
(प्र.से.) उ १२ निशान-विद्वसु-विद्वस्+स्=विद्वन+त+स् = विद्वान् - વિદ્વાન
(प्र. मे.) गोमतु-गोमत्+स्-गोमन् + त् + स् = गोमान् - या.
(प्र.से.) ગમતા-આ પ્રયોગ તૃતીયા વિભક્તિના એકવચનને છે. તેથી આ પ્રયોગમાં ધુમ્ર પ્રત્યય નથી.
॥ १४ ॥ न्स-महताः ११४८६
न्सन्तस्य महतश्च स्वरस्य शेषे घुटि परे दीर्घः स्यात् । महान् । महान्तौ । शेषे धुटीत्येव हे महन् । हे महान्तौ । हे महान्तः । महतः । शतप्रत्ययान्तानां घुटि दीर्घाभावो विशेषः । पचन् । पचन्तौ । पचन्तः । हे पचन् । उकारानुबन्धो भवत् शब्दः
शेष घुटू प्रत्यये। सामेला डेय त्यारे रे शहने छ? ન હોય તે શબ્દના નસની પૂર્વના હૃસ્વ સ્વરને દીર્ઘ સ્વર બોલ તથા મહત્ત શબ્દને અંત્ય સ્વરને દીર્ઘ સ્વર થાય છે.
महतू+स्=महान्त्+स-महान्-मोटी.
