SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 233
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ हेमचन्द्र छन्दोऽनुशासनना छट्ठा अध्यायना आरंभमां आ पत्ता अने ध्रवपद संबंधी विवेचन करता आदिमां ज सूत्र मूके छ : सन्ध्यादौ कडवकान्ते च ध्रुवं स्यादिति ध्रुवा ध्रुवकं घत्ता वा। आ ध्रुवक के घत्ता त्रण प्रकारनी छे : सा वेधा षट्पदी चतुष्पदी द्विपदी च । प्रस्तुत उद्धरण- ध्रुवपद अने पत्ता षट्पदी प्रकारनी छे; अने हेमचन्द्रना अभिप्राये आ उपजातिनो प्रकार छे. अष्टौ उपजातिः॥' ए सूत्र पर टीका करतां हेमचन्द्र लखे छे के तृतीयषष्ठयोः पादयोर्दशादिसप्तदशान्ताः कलाः शेषेष्वष्टौ चेत्तदोपजाति म षट्पदी । प्राकृतपिंगलमा आ छंदने माटे नाम नथी; परंतु दुम्मिलानी जातनो आ छंद कही शकाथ.२ कडवकना देहनो छंद पद्धडिका के प्राकृतपिंगलनो पज्झडिआ छंद छे. तेमा १६ मात्रानां चार चरण छे. हेमचंद्र पद्धडिकानुं लक्षण चीः पद्धडिका। नोंधी टीका करे छे : चगणचतुष्कं पद्धडिका । यथा, 'परगुणगहणु सदोसपयासणु, महुमहुरक्खरहि अ मिअभासणु । उवयारिण पडिकिउ वेरिअणहं, इस पद्धडी मणोहर सुअणहं ॥ एटले चार चार मात्रानां चार जूथ: कुले १६ मात्रानो आ छंद. आपणा उद्धरणनां बधां य कडवांना देहमां आ ज छंद छे. प्राकृतपिङ्गल' छेल्ला भाग उपर नियंत्रणा मूके छे, परंतु हेमचंद्र ते स्वीकारता नथी अने वळी काव्यवहनमा आ नियंत्रणानी गणतरी कोइ कवि करता पण नथी. मात्रानी गणतरीमा प्रा. पिं."प्रमाणे इं, हिं, ए के ओ शुद्ध के वर्णमिलित अने र तथा ह साथेना संयुक्ताक्षर लघु गणवा. सप्तमी तथा तृतीया एकवचननो इ; तृतीया बहुवचननो इहिं; संवंधक भूतकृदंतनो इवि इत्यादि ए, एहि, एवि एम लख्या होय छतां एनी एक ज मात्रा गणवी. होना ओनी पण एक मात्रा गणवी. आ संबंधमां वाचके सि. हे. ८।४।४१०।। ८४४११॥ लक्ष्यमा लेवा घटे छे. तेमां पण आ प्रकारनो आदेश छे. ४. टिप्पणी : [टिप्पणीमां पंक्तिओनो उल्लेख करवामां आव्यो छे. ] १. छ. शा. पान ३८ (6) पंक्ति. १४. २. प्रा. पिं. पान. ३१५ मात्रा १८+८+१४=३२. दुमिला. ३. छं. शा. पा. ४३ (अ) पंक्ति . ९. ४. प्रा. पिं. पान. २१७ पज्ञडिअ पान. २२० अडिल्ला. ५. प्रा. पिं, पान, ४ . Mm:
SR No.023391
Book TitleApbhramsa Pathavali
Original Sutra AuthorN/A
AuthorMadhusudan Chimanlal Modi
PublisherGujarat Varnacular Society
Publication Year1935
Total Pages386
LanguageApbhramsa
ClassificationBook_Devnagari
File Size21 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy