________________
ધાતુરૂપ પ્રકરણ ૩
ધાતુઓનું દ્વિવચનાદિ કાર્ય ૧ પરીક્ષાના પ્રત્યયો પર છતાં, ધાતુ બેવડાય છે, પરંતુ સ્વરાદિ
પ્રત્યય પર છતાં, પહેલાં દ્રિત કરવું અને પછી સ્વરનું કાર્ય કરવું. મr + [૧] - મ મ + અ-મમg + અ –ામ + =થમા ૪–૩–પથી વૃદ્ધિ / સર પ્રત્યય (૩-૪-૫૮) પર છતાં ધાતુ બેવડાય છે. આવતા द्विर्धातुः परोक्षा-डे प्राक् तु स्वरे स्वरविधेः ४।१।१ ૨ અનેક સ્વરી ધાતુઓને એકસ્વરી પ્રથમ અંશ દ્વિત થાય
છે. જ્ઞાષ્ટ્ર + - ના જ્ઞાન + ક – 1 ના + અ - કાપ + =જ્ઞ જ્ઞાન | વારસુદ ૪–૩–૬/ ૪-૩-૨૧.
आधोंश एकस्वरः ४।१।२ ૩ રસ સિન] અખ્તવાળા ધાતુને એકસ્વરી આદ્ય અંશ ડિક્ત
થાય છે. જુમ ફુલ-સુશમિજા શી ર ાિયકા ગુફામ + [વું] ૩-૪–૭૧ + તે = સુમિત્તે ૨-૧-૧૧૩ રિરાષિા
કન્ન ધાતુને એકસ્વરી આદ્ય અંશ ડબલ થાય છે. વચ્ચે –uપ ૪-૧-૪૮ सन्यङश्च ४।१।३ ૪ સ્વરાદિ ધાતુને એકસ્વરી દ્વિતીય અંશ ડબલ થાય છે.
અરિજ-રિરિષ-રિરિરિ . स्वरादे द्वितीयः ४।१।४ ૫ સ્વરાદિ ધાતુના એકસ્વરી દ્વિતીય અંશ સંયોગની આદિમાં
૧૩
