________________
૧૯૬
જૈનધર્મને સરળ પરિચય વિગઈ વા, ધૂઈ વા” એ ત્રણ પદ (ત્રિપદી) આપે છે. ત્યાં એના શ્રવણ ઉપર એમની પૂર્વજન્મની વિશિષ્ટ સાધના, બુદ્ધિશદ્ય, તીર્થકર ભગવાનને યોગ, ચારિત્ર વગેરે વિશિષ્ટ કારણે આવી મળવાથી, એ ગણધરદેવેને શ્રુતજ્ઞાનાવરણ કર્મને અપૂર્વ ઉપશમ યાને અમુક રીતને નાશ થાય છે. એથી વિશ્વનાં તત્ત્વને પ્રકાશ થવાથી એ બાર અંગ (દ્વાદશાંગી) આગમની રચના કરે છે, ને સર્વજ્ઞ પ્રભુ એને પ્રમાણિત કરે છે. તે બાર અંગ આક–આચારાંગ, સૂત્રકૃતાંગ, સ્થાનાંગ, સમવાયાંગ, ભગવતી (વ્યાખ્યા પ્રજ્ઞપ્તિ), જ્ઞાતાધર્મકથા, ઉપાસકદશાંગ, અંતકૃતદશાંગ, અનુત્તરપપાતિકદશાંગ, પ્રશ્નવ્યાકરણ, વિપાસૂત્ર અને દષ્ટિવાદ. આ ૧૨ મા અંગ “દૃષ્ટિવાદમાં ૧૪
પૂર્વ નામના માહશાસ્ત્રોનો સમાવેશ છે. વીરપ્રભુના નિર્વાણ પછી હજારેક વર્ષે એ દષ્ટિવાદ આગમ વિચ્છેદ પામી ગયું છે. એટલે બાકી રહ્યા ૧૧ અંગ. એ ૧૧ + “પપાતિક વગેરે ૧૨ ઉપાંગ + બૃહકલ્પ વગેરે ૬ છેદસૂત્ર + આવશ્યક, દશવૈકાલિક, ઉત્તરાધ્યયન, ઘનિર્યુક્તિ એ જ મૂળસૂત્ર + નંદીસૂત્ર અને અનુગદ્વાર એ ૨ + ૧૦ પ્રકીર્ણક શાસ્ત્ર (ગચ્છાચાર પન્ન વગેરે) = એમ કુલ ૪૫ આગમ આજે ઉપલબ્ધ છે. પંચાંગી આગમ –
દસ આગમસૂત્ર પર શ્રત કેવલી ચૌદપૂર્વધર આચાર્ય શ્રીભદ્રબાહુસ્વામીએ કબદ્ધ ટૂંકી વિવેચન લખી છે, તે “નિયુક્તિ, એના પર પૂર્વધર મહર્ષિએ લેકબદ્ધ વધુ વિવેચન કર્યું છે તે “ભાષ્ય, અને ત્રણેયના ઉપર આચાર્ય