________________
૧૭૮
જૈનધર્મને સરળ પરિચય અનંત સુખ, અનંતજ્ઞાન, અનંતદર્શન, અને અનંતવીર્ય એ ચાર અનંતાની નિત્ય સ્થિતિ હોય છે. એમ તે આઠ કર્મના નાશથી શાશ્વત કાળ માટે મૂળ આઠ ગુણ પ્રગટ થાય છે. અને તેથી હવે કદીય એમને સંસાર નહિ, ગતિભ્રમણ નહિ, શરીર–ઇદ્રિયાદિ નહિ, શાતા-અશાતા, હર્ષ–ખેદ, યશઅપયશ વગેરે દ્વો નહિ. સપદ પ્રરૂપણુદિઃ
મેક્ષતત્વ અને બીજા પણ તને વિસ્તારથી વિચાર કરે છે તે એને લઈને સત્પદાદિ નવને દર માર્ગ દ્વારમાં વિચાર (વ્યાખ્યાન) થઈ શકે છે. “સત્પદાદિ એટલે. સત્ છે? દ્રવ્ય પ્રમાણ કેટલું? ક્ષેત્ર કેટલું ?...વગેરે. માર્ગ શુદ્વાર એટલે વસ્તુ વિચારવા માટેના મુદ્દા (points). એ ક્યા છે તે જોતા પહેલાં સત્પદપ્રરૂપણાદિ જોઈએ.
૧. સર્પદ પ્રરૂપણુએટલે તે તે પદ ( =નામ)વાળી વસ્તુની સત્તાને ગતિ, ઈન્દ્રિય વગેરે માર્ગદ્વારે (સ્થાન)માં પ્રરૂપવી તે. પ્રરૂપણ કથન, વિચારણા કરાય છે. દા. ત. સમ્યગ્દર્શન નરકગતિમાં છે? પૃથ્વીકાયમાં છે? કાયાગમાં છે ?...
૨. દ્રવ્ય પ્રમાણ =એ વસ્તુ પ્રમાણમાં કેટલી છે? ૩. ક્ષેત્ર કયી કે કેટલી જગામાં રહી છે?
૪. સ્પર્શના=વસ્તુ સાથે કેટલા આકાશ પ્રદેશને સ્પર્શ છે? પરમાણુનું ક્ષેત્ર એક આકાશપ્રદેશ, સ્પર્શના ૭
