________________
ધ્યાનના કેટલાક નમૂના
૧૭૫ કર્ણિકા પર બિરાજમાન કરી “હીં અહં નમઃ” એ મૃત્યુ જય જપ જયે જવાને. એમાં એ જતા રહેવાનું કે વચમાં લેશ પણ બીજે વિચાર આવ્યા વિના કેટલી સંખ્યા અગર કેટલા સમય સુધી જાપ અખંડ ચાલે છે. એવા વારંવાર અભ્યાસથી અખંડ જાપનું પ્રમાણ વધે છે. (૨) હૃદય-કમળમાં શ્રી નવકારમંત્રના નવ પદના સફેદ રત્નશા સફેદ ચમક્તા અક્ષર વાંચી અખંડ જાપ વધારવાનો. આ અંતર્દશનનો પ્રાગ છે. ૦ (૩) આંખ બંધ રાખી પહેલાં મેઢેથી ઉચ્ચારણ (ભાષ્ય જા૫), અને અભ્યાસ વધતાં પછી માનસિક ઉચ્ચારણ (ઉપાંશુ જાપ) કરીને “ઋષભદેવ, અજિતનાથ, સંભવનાથ....” એમ ૨૪ ભગવાનનાં નામ બલવાના. એક વાર પૂરા થાય કે તરફ ફરી બીજી વાર, ત્રીજી વાર, એમ વચમાં બીજે કઈ જ વિચાર ન આવે અને બેલાતા અક્ષર વાંચવા પર બરાબર લક્ષ રહે એ રીતે આગળ વધતાં માપ જોયા કરવાનું કે અખંડ ૨૫, ૫૦, ૧૦૦, ૫૦૦, ૧૦૦૦,.... નામ ચાલે છે ને? ત્રીજા પ્રકારના માનસ જાપ માટે આંતરિક ઉચ્ચારણ પણ નહિ, કિંતુ અંદરમાં જાણે વિના બેત્યે અક્ષર શું લખ્યા છે તે સ્પષ્ટ દેખીએ છીએ એ રીતે જાપ કરવાનો. અલબત આમાં ઉતાવળ કામ નહિ લાગે, પરંતુ એકાગ્રતા એવી કેળવાશે કે ધ્યાન કરવાની શક્તિ આવશે. ) (૪) એક પ્રકાર એ છે કે આપણું અંતરમાં જાણે કેઈ આપણને પરિચિત સ્વરવાળા ગુરુ મહારાજ વગેરે બેલી રહ્યા છે, ને આપણને એમના હોઠ હાલતા દેખાય છે અને એમના ઉચારણ પર બરાબર અંદરમાં આપણે કાન ધરીને સ્કુટ અક્ષર
