________________
કરેમિ ભંતે - ૦
ઉપયોગી-એવા અનેક નિયમ, મિલ્કતે, સભ્ય, પ્રતિનિધિઓ, પ્રવેશ-નિર્ગમના નિયમે, સંધિ-વિગ્રહ, ઉત્સર્ગઅપવાદ, પ્રચારના સાધને, પ્રભાવક અને ખ્યાતિકર જનાઓ, તંત્રનીતિ અને માર્ગદર્શન કરાવનાર ગ્રન્થ સંગ્રહ, કટેકટિના જોખમમાંથી તંત્રને બચાવી લેવા માટેની આપનિષદિક જનાઓઃ વિગેરે અનેક વ્યવસ્થિત સામગ્રીઓ અસ્તિત્વમાં આવે જ છે.
આવી સર્વ જનાઓ સાથે તીર્થકર ભગવંતે જે તંત્ર સ્થાપે છે, તે તીર્થ કહેવાય છે. તેઓ આવા તીર્થ– તંત્રને કરે છે, માટે તીર્થકર કહેવાય છે.
આ સર્વ યોજનાઓના માર્ગ બતાવનાર વિજ્ઞાને જુદા જુદા ક૯પ રૂપે દ્વાદશાંગીમાં વ્યવસ્થિત કરવામાં આવે છે.
જ્યારથી તીર્થકર ભગવંત અગ્લાન ધર્મોપદેશ આપવા માંડે છે, ત્યારથી તીર્થના તંત્રને લાયક સામગ્રીઓ પ્રત્યક્ષ રૂપે ઉત્પન્ન થવા માંડે છે, અને તીર્થ સ્થપાતાં તે સર્વ સામગ્રીઓ તીર્થનું અંગ બની જાય છે.
ર૧. વ્યક્તિગત ગ્યતાએ સમ્યગ્દશની એવા કઈ પણ પુરુષ કે સ્ત્રીઓ તીર્થના સભ્યો છે. એટલે કે શ્રમણપાસકે, શ્રમણોપાસિકાઓ, તીર્થંકર ભગવંત સુધીના સર્વ શ્રમણનિર્ચા અને શ્રમણનિગ્રંથીઓઃ એ સર્વ સભ્યો છે.
સમ્યગ્દર્શન તીર્થના શાસન તંત્રના સભ્ય થવા
