________________
સા મા વિ ક ધર્મ અને તી થ નું શા સ ન તન્ન
માટેની અલ્પમાં અલ્પ છતાં ખાસ અગત્યની પ્રાથમિક યેગ્યતા છે. તે ન હોય તે, ગમે તેવા કૃતધર કે આચારસંપન્ન કે તપસ્વી વ્યક્તિને તીર્થના સભ્ય તરીકે પણ સ્થાન મળી શકતું જ નથી. અર્થાત તે વ્યક્તિને તીર્થમાં પ્રવેશ થઈ શકે નહીં. પ્રવિણ હોય તે તેમણે પિતાના અને તીર્થના શ્રેય: માટે બહાર રહેવું જોઈએ, બહાર થવું જોઈએ.
૨૨. તીર્થની જવાબદારીના અલ્પમાં અલ્પ અધિકારથી માંડીને તીર્થકર સુધીના સર્વ અધિકારે શ્રમણૂલિંગી વર્ગને જ છે. એટલે કે ગૃહી કરતાં શ્રમણલિંગીને પ્રધાન અધિકારે માટે ખાસ કરીને વધારે ગ્ય ગણવામાં આવે છે. કારણ કે શ્રમણલિંગીનું આખું જીવન આત્મસાધના ઉપરાંત તીર્થને માટે જ હોય છે. તેથી જ જવાબદારીઓ ઉપાડવાને તે સમર્થ થઈ શકે છે. માટે જ તેમને શિર સર્વ જવાબદારીઓ મૂકવામાં તીર્થના તંત્રની વધારે સુવ્યવસ્થા છે. અને–ગૃહી વર્ગને તે માનવ તરીકે, આર્યસંસ્કારસંપન્ન વર્ગ તરીકે, વૃત્તિ સંપાદક તરીકે, કુટુંબીજન તરીકે એમ અનેક જવાબદારીઓમાંથી પસાર થવાનું હોય છે, ઉપરાંત - તીર્થના અનુયાયિ અને સભ્ય તરીકેની જવાબદારીમાંથી પશુ પસાર થઈ તીર્થની મદદથી આત્મગત કલ્યાણ સાધવાનું હોય છે. તેથી તેને તીથેના સર્વ અધિકારો અને સત્તા સંભાળવાને અશક્ત ગણવામાં આવે છે.
ર૩. તીર્થ તરફ જે અને જેટલી ફરજ શ્રી તીર્થકર
