________________
| ( ૧૮ ) તાજનેને સમ્યકત પામવાનું કારણ છે. એ હેતુ કારણથી કાર્યને ઉપચાર કરીને તે મિથ્યાત્વીને ધર્મોપદેશકથી બે લવારૂપ સમ્યકિત કહેવાય છે તે નામ પામ્યું. પરંતુ નિગુણ છે એ ત્રિવિધ થયા, વળી સમ્યક્તના ત્રણ પ્રકાર છે, તે પમીક ક્ષાયક, સાયપરમીક એ ત્રણ તેમાં આ પરમીક સમ્યકતનું લક્ષણ કહે છે જે ઉદયમે આવેલા મિધ્યાત્વને અનુભવ કરીને ક્ષીણ એટલે ક્ષય કરે અને સત્તામાં રહેલા અનુદીરણ એટલે ઉદયમે ન આવે તે મિથ્યાત્વ દળને શુભ પરિણામની વિશેષતાઓ વિશુદ્ધ કરીને ઉપસમ કરવાથી જે ગુણ ઉત્પન્ન થાય એને આપશ્મીક સમ્યકત કહીએ, એ સમ્યકત પુકત ગ્રંથી ભેદ કને તથા ઉપસમ શ્રેણી કરનારને હોય છે. - હવે ક્ષાયક સમ્યક્તનું લક્ષણ કહે છે. અનુતાન બંધી ધ, માન, માયા, લોભ ને ક્ષય કરીને ત્યારબાદ મિથ્યા
મિશ્રસમ્યક્ત પુંરૂપ તથા ત્રણ પ્રકારના દર્શન મેહનીય કર્મનું સર્વથા ક્ષય થઈ જવાથી જેગુણ પેદા થાય તેને ક્ષાયક સમ્યકત કહીએ, એ સમ્યકત ક્ષપકશ્રેણી ચડના જીવને હોય છે, - હવે ક્ષાસ્મીક સમ્યકતનું લક્ષણ કહે છે, ઉદયમે આવેલા હેય મિથ્યાત્વ તેને મિથ્યાત્વ વિષાકને ઉદયકરીને ભેગવવાથી ક્ષીણ થયા પરંતુ જે શેષ સત્તામાં છે પણ ઉદયમે આવ્યા નથી તે ઉપશાંત થયા, અર્થાત મિથ્યાત્વને મિશ્ર પુંજ્યને આશ્રણ કરીને ઉદયમે આવતા રોક્યા