________________
અણનમ ટેકની અગ્નિ-પરીક્ષા
૧
સોરઠને કોઈ એક વિરાટ વડલાની ઉપમા આપીએ, તો માણાવદર ગામને એની જ એકાદ શાખા-વડવાઈ સાથે સરખાવી શકાય, તેમજ થાનીયાણા ગામ તો એ વડવાઈના આધારે ટકી રહેલા કોઈ પંખી-માળા સમું ભાસે. આમ છતાં થાનીયાણા ગામ આખા સોરઠમાં સુપ્રસિદ્ધ હતું. કેમ કે સોરઠના સાવજ તરીકે સન્માનભેર ગવાતો હીરો મૈયો આ થાનીયાણાનો ગરાસદાર હતો. એની નેક-ટેક અને એની સ્વમાનપ્રિયતા ઉપરાંત ખડક સમી અણનમ એની ખુમારી ત્યારે સર્વત્ર સુપ્રસિદ્ધ હતી.
હીરો મૈયો હતો તો એક નાનકડો ગરાસદાર જ. પણ એ માનતો કે, આ માથું કંઈ પાંચ શેરી નથી કે, જ્યાં ત્યાં નમાવાય, એક પ્રભુ અને શિરછત્ર સમા એક રાજવી સિવાય પોતાનું માથું અન્યત્ર અણનમ જ રહે, એવી ટેકને જાનના જોખમે પણ જાળવી રાખવાની એની હિંમતની કોઈ જ કિંમત આંકી શકાય એમ ન હતી. મુસ્લિમ-સત્તાના એ યુગમાં આવી ટેક રાખવી અને એને જાળવી રાખવી, એ કંઈ ખાંડાના ખેલ ન હતા. પણ અણનમ-આદર્શના ધારક માટે મુશ્કેલ કોઈ બાબત હોતી નથી.
એક વાર અગ્નિપરીક્ષાની પળ હીરા મૈયા માટે અણધારી જ ખડી થઈ જવા પામી. માણાવદરનો માલિક ગણાતો કમાલુદ્દીન ફરતો ફરતો
સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૨
G
૧
