________________
૨૭૬
પાણીને ધારણ કરે છે છતાં તે ઘડો નથી અને મેઘ પણ નથી.
(જવાબ : શ્રીફળ - નાળિયેર) વૃક્ષના અગ્રભાગ ઉપર પક્ષી સમાન રહે છે. શ્રીફળને શંકર સમાન ત્રણ નેત્ર છે. ઘાસની શૈયા એટલે કે શ્રીફળના ઉપરના રેસાઓના સમૂહ શૈયા સમાન છે. શ્રીફળના અંદરના ભાગમાં ઘડો કે મેઘ નથી છતાં જળને ધારણ કરે છે. કુટ પ્રશ્ન :
तातेन कथितं पुत्र लेखं लिख ममाज्ञाया।
न तेन लिखितं लेखः पितुराज्ञा न लोपिता ।। પિતાએ પુત્રને કહ્યું કે મારી આજ્ઞાથી લેખ લખ. તેણે લેખ લખ્યો નહિ અને પિતાની આજ્ઞાનું પાલન કર્યું. કૂટ અર્થ - ન તેન એટલે નમ્ર અર્થ કરવાથી તેણે લેખ લખીને આજ્ઞા લોપી નહિ.
सुवर्णस्य सुवर्णस्य सुवर्णस्य च जानकि । प्रेषिता तव रामेण सुवर्णस्य च मुद्रिकाः ॥
હનુમાન કહે છે તે જાનકી ! તમારા રામે સુવર્ણની સુવર્ણની સુવર્ણની સુવર્ણની વીંટી મોકલી છે. ૧ સુવર્ણ એટલે ચળક્તો રંગ (glittering) ૨. સુવર્ણ - સુંદર અક્ષર ૩. સુવર્ણ - ૮૦ રતિ વજન ૪. સુવર્ણ - સોનું. સોનાની એમ સુવર્ણ શબ્દના ચાર અર્થવાળી હનુમાનની ઉક્તિ છે.
(સંદર્ભ સુભાષિત રત્ન ભાસ્કાગાર)
