________________
૨પર
દીય પિતાએ એહ નિપાઈ, સંઘ ચતુર્વિધ મનમેં આઇ” બે પિતા - તીર્થકર ભગવાન અને ગણધર ભગવંત.
કીડીએ એક હાથી જાયો, હાથી સામો સસલો ધાયો”
હિંસારૂપી કીડીએ પાપરૂપી હાથીને ઉત્પન્ન કર્યો, પાપરૂપી હાથીની સામે ધર્મરૂપી સસલો આવ્યો.
નામેં નદીમાં ડૂબી જાય, મુજ મન અચરજ થાય”
જૈનદર્શનરૂપી નૈયામાં, પદર્શનરૂપી “છ” નદીઓ તેમાં સમાઈ ગઈ છે.
“પાયે ખોટે મહેલ ચણાવે, થંભ મલોખે માલ જડાવે,
વાઘની બોડે બાર મૂકાવે, વાંદરા પાસે નેવ ચલાવે,”
ચારિત્રરૂપી મહેલ, થંભ-દાન-શીલ-તપ અને ભાવ એમ ધર્મના ચાર સ્તંભ, વ્રત ધારણ માલ ચણવો, વાઘ-પરમધામી દેવો, વિરતિબારણું, વાંદરો-મન વગેરે પ્રતીકોથી વિરતિ અને સમકિતનો મહિમા દર્શાવ્યો છે.
“ઊઠી સવારે સામાયિક લીધું પણ બારણું નવિ દીધુંજી” બારણું - સમતા ભાવ. “કાળો કૂતરો ઘરમાં પેઠો, ઘી સઘળું તેણે પીધુંજી” પાપની પ્રવૃત્તિના પ્રતીક માટે, ઘી-સમતા. “ઘરરર ઘરરર ઘંટી ફરતી, ફેરવનાર ન કોઇ” ઘંટી-સંસારનું પ્રતીક છે. “ઉછળી ઉછળી દાણા ટપોટપ, આપથી પડતા તો” દાણા-જીવાત્મા “વરસે કંબલ ભીંજે પાણી, માછલીએ બગ લીધો તાણી” ઈદ્રિયો કર્મ કરે તેના પ્રતીક માટે, કર્મો લાગવાથી જીવ ભારે
