________________
૨૪૫
નમો નિર્ગુણ નિરાકાર / કરિસી દુષ્ટાં આ સંહાર | બેસલીસ ક્ષીર સાગરી I શેપા એ લંગાવરી | દ્વાર ઉઘાડ લયા | દ્વાર ઉઘડ | દૈત્યગુલી હિરણ્યકશ્યપુ જન્મલા | તેણ સુધા ભક્ત ગાંગિલા | તેન પાહવે તુજલા ત્વાં ઉગ્ર રૂપ ધરિલ લયા | કૃષ્ણા એક પાંખરું આવે, તે મુખા વિણ ચારા ખાય રે ! ડોલે નાહીં પરિતે પાયે, વાચે વીણ સોય ગાય રે | સખ્યા ત્યાંચે નાંવ કાન્હોબા, કૃષ્ણ મ્હણલી સર્વ રે ! ત્યાચે વાસતવ્ય કોઠે, આવે પર નાહીં પરીતે ઉડે રે !
ભાવાર્થ કૃષ્ણ એક પંખી છે. મુખ વગર ચારો ખાય છે. આંખ નથી છતાં જુએ છે. વાચા નથી છતાં સરસ ગીત ગાય છે. તે મિત્ર! એનું નામ છે કાન્હો (કૃષ્ણ) કૃષ્ણ ક્યાં રહે છે તે ખબર નથી, છતાં તે ઉડ્યા કરે છે. સગુણ પક્ષી તે કૃષ્ણ છે.
ભૂત જબર મોઠે ગડે બાઈ ઝડપણ કરું ગત કાંઈ ! આંતદિસે બાહેર વસે યા ભૂતાને લાવિલે પિમેં ! ભૂત લાગિલે દરવ, બાળાલા ઉભા અરણ્યાત ઠેલા ! ભૂત બસલે વાળવટી યા પુંડલિકાગ્યા સોઠી ! એ કા જનાર્દની ભૂત માગે પુઢે સદોદિત |
ભાવાર્થ કવિએ ભૂતનો સંદર્ભ વ્યંતર દેવ તરીકે નહિ પણ પ્રભુ ભક્તિમાં એકાગ્રતા તન્મયતા ને સમર્પણ ભાવનો વિચાર પ્રગટ કર્યો છે. ભૂત ભરાયું છે – એકજ વાતની ધૂન લાગી છે એવો ભાવ પ્રગટ થયો છે. આ ભૂત જૂદું છે. ભૂત વળગણ (વળગ્યા) થયા પછી જન્મ-મરણના ફેરા ટળી જાય છે.